• 04 november 2014
• Jenny Kamstra

Merlijn Nijhof op de Zuidermarkt

Bewust bekwaam

“Vroeger googelde ik projectmanagementkennis die ik nodig had bij elkaar. Dat is de reden dat ik Brug 6 ben gaan doen. Het is een echt vak en ik wil meer on the job acteren. Hans Frumau gaf het stokje voor dit interview aan mij door omdat ik aan het eind van de vorige module uitriep ‘nu kan ik helemaal opnieuw beginnen’. Dat bedoelde ik positief. Mijn doel is om bewust bekwaam te worden. Je krijgt in het Brugprogramma zo veel handige en relevante informatie aangereikt om je werk te verbeteren dat ik het even moest laten bezinken. Soms ben ik te zelfkritisch en perfectionistisch.”

Geen overbodige luxe, maar lastig

“Bij het Rijksvastgoedbedrijf werk ik voor het project Vernieuwing Rijnstraat 8, de renovatie van het voormalige Ministerie van VROM, tegenover Den Haag Centraal Station. Afgelopen zomer hebben we de aanbesteding van het PPS-contract afgerond; een consortium, met een prachtig ontwerp van OMA, is geselecteerd en het project bevindt zich in de realisatiefase. Ik opereer in deze fase in een voor mij nieuwe rol, die van contractmanager. Het gebouw wordt klaargemaakt voor ‘Het Nieuwe Werken’, waarna diverse ministeries en overheidsdiensten er hun intrek nemen. Veel partijen, veel belangen, in het centrum van Den Haag. Stakeholdermanagement is geen overbodige luxe, maar ik vind het lastig.”
“Hoe ga je om met de positie van anderen? Soms weet je zeker dat je standpunt beter is dan dat van een stakeholder. Hem bewegen vraagt om invoelen en water bij de wijn. Het begint met je eigen leiderschapsstijl. Ik kom oranje en geel uit de managementdrive-test, wat betekent dat ik resultaatgericht ben en analytisch ingesteld. Van de inhoud en ‘puzzelen’ krijg ik energie. Ik ga op een heel andere manier om met stakeholders dan bijvoorbeeld een ‘rode’ manager. Die opereert veel meer vanuit een machtspositie.



Je eigen aannames ter discussie stellen

“Het Brugprogramma vind ik echt een cadeautje. Niets dan lof. Natuurlijk is de ene spreker iets beter dan de andere. En spreekt het ene onderwerp meer aan dan het andere. Maar ik krijg heel veel nieuwe inzichten door de spiegeling aan andere deelnemers en de interactie met hen. In m’n werk pas ik uit de theorie van Lencioni sommige denkkaders over samenwerken in een team al toe. Daarover ging het in de vorige module. Bewust toon ik bereidheid om mijn eigen aannames ter discussie te stellen en mij eerst af te vragen wat de ander beweegt.’

‘Mijn gereedschap om zaken voor elkaar te krijgen, is vooral inhoudelijk alles goed op orde hebben. Maar op een gegeven moment heb je ook andere tools nodig. In module 4, Regie op je omgeving, wil ik ontdekken welke. Hoe schep je de juiste sfeer? Hoe zet je stakeholders in beweging?”

En? Hoe was module 4?

“Hartstikke interessant. Ik zei van tevoren al: ik ga heel veel halen. Vooral van Riek Bakker was ik onder de indruk. Zij is landschapsarchitect en stedenbouwkundige. Onder meer beroemd door de Kop van Zuid en het centrum Roosendaal. Ik bewonder de manier waarop ze verkent en zaken in beweging zet. Inspirerend hoe ze draagvlak weet te vinden in een complexe omgeving én helemaal voor de inhoud gaat. Riek gaat één-op-één in gesprek met mensen die in de omgeving wonen en werken. Ze speelde het klaar om bij de gemeente mandaat te krijgen om het op haar manier te doen. En snel, want ‘voor je het weet verdwijnt zo’n plan in een la’. ‘Heb moed. Heb lef’ en ‘vertrouwen komt te voet en gaat te paard’ is wat ik vooral van haar onthouden heb. Geloof in je eigen plan en heb moed bij weerstand.

Concreet over stakeholdersmanagement

“Paul Westrate deelde een methode over stakeholdermanagement. Het was bijna een college, heel leerzaam en het maakte veel los. ‘Niet allemaal door elkaar praten’ was het op een gegeven moment. We hebben de manier waarop we met stakeholders omgaan geanalyseerd. Daar kwam uit dat het specifieker kan. We weten het ‘ongeveer’. Paul gaf concrete handvatten, zoals de frustratie-top 7 van burgers. Natuurlijk kennen we die ergernissen allemaal, maar Paul heeft mij heel duidelijk gemaakt dat we er toch te weinig mee doen. Het gaat niet mis bij het rekenen en tekenen, maar bij het draagvlak. Voor een achterban die met je meegaat, móet je beginnen met een heel goed plan. Wat is je kader? Wat zijn je doelen? Op wie richt je je? En maak het niet te groot: fileer het plan in deelplannen: wie is voor, wie tegen? De nee-zeggers kun je laten gaan. Focus je op de neutralen, die kun je – als een ware profeet – naar jouw kamp bewegen.”

“Kort en goed: Riek gaf het overkoepelende plaatje, het vergezicht op wat het kan opleveren. Paul gaf de tools. Het maakte me ervan bewust van dat iedere persoon die je raakt met je project er op een andere manier betekenis aan geeft. Iedereen kijkt anders aan tegen de inhoud van je project.’
”

Persoonlijke strijdmethodes en drijfveren

Rudolf Cremer Eindhoven ging in op omgaan met macht. ‘Alleen gewapende profeten slagen erin hun boodschap over te brengen’ van Machiavelli vond ik een treffende uitspraak. Rudolf vroeg ons naar onze persoonlijke strijdmethodes en drijfveren als projectmanager, en welke conflicten je daarbij ervaart. Soms heb je macht nodig om te kunnen samenwerken. Ik wil zelf te snel overtuigen. Maak eerst een taxatie van je eigen belangen en die van de ander, dat is wat ik meeneem. Ik herkende het meteen, ik heb de neiging te snel ‘ja’ te zeggen, en direct het werk op te pakken in plaats van eerst de piketpalen te slaan. Grenzen verkennen bij elkaar. Wat zijn de belangen over en weer?

Het belang van de ander

Het belang achterhalen van de ander deed mij denken aan een initiatief op de Zuidermarkt in Amsterdam. Daar kun je als buurtbewoner zelf de groentekraam bemannen. Ik heb een paar keer meegedaan. Je krijgt directe verzoeken, zoals ‘een bloemkool alstublieft’. Dat is zó iets anders dan stakeholdersmanagement. Daar kan het zijn: ‘bedoel je wel een bloemkool, moet het geen broccoli zijn?’ of zelfs ‘moet de kraam niet dicht?’. Het verschil werd zó manifest duidelijk.

Op de tweede dag van de module hebben we een case uitgediept van een deelnemende projectleider in de groep. Heel praktisch en inspirerend. Het leverde behoorlijk wat zelfreflectie op. Ook kwamen de managementdrives langs. Van de eindevaluatie moest ik helaas een stukje missen, maar hoe dan ook kijk ik weer uit naar de module in november.”

Merlijn geeft het stokje door aan Arthur de Craen. De volgende module van Brugprogramma 6 is op 10 en 11 november.