• 03 april 2019
• Noel Houben

Museum Buurt Spoorweg. Foto: Kees Winkelman

Hoewel het oude station in het Twentse Haaksbergen overduidelijk een eindhalte was, gaat de reis van de deelnemers aan het Kernprogramma gewoon door, zo benadrukt Alex Vermeulen. In zijn welkomstwoord heet hij de geslaagden van harte welkom in het netwerk van Neerlands diep. In dit netwerk kunnen de deelnemers, samen met de 350 andere alumni die de leerprogramma’s van Neerlands diep hebben gevolgd, het vak van projectmanager verder vormgeven. Met als uiteindelijk doel betere projecten en daarmee ook betere projectresultaten. “Dat vormgeven blijft hard nodig”, vindt de directeur van Neerlands diep. “Want dit vak staat niet stil, maar blijft in beweging.” Van het maken van een beperkte scope naar het realiseren van enorme opgaven. Projecten die steeds vaker ‘te gast’ zijn in een omgeving die te complex is om in kaart te brengen. Het zijn slechts enkele ontwikkelingen waarmee projectmanagers te maken hebben. “De afgelopen twee jaar zijn jullie meer weerbaar geworden, hebben jullie meervoudig leren kijken. Daarmee staan jullie voor de toekomst en de opgaven die hierbij horen.”

Om de ontwikkeling van projectmanagers te blijven faciliteren, lanceert Neerlands diep binnenkort een alumniprogramma, vertelt Vermeulen. “Samen werken aan elkaars projecten, elkaars projecten voeden met nieuwe inzichten: dat is de kern van dit programma. Het zal openstaan voor iedereen die in het verleden heeft deelgenomen aan onze leerprogramma’s.”

Foto: Kees Winkelman

Top of the bill

Ook loco secretaris-generaal Jan Hendrik Dronkers van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat blikt naar voren. “Projectmanager is een boeiend, maar geen makkelijk vak”, zegt hij in een videoboodschap. Dronkers vindt het belangrijk dat projectmanagers elkaar blijven ontmoeten bij Neerlands diep. “Het biedt de mogelijkheid om de theorie steeds bij te spijkeren en kennis te delen. Zo houden we het projectmanagement top of the bill. Blijf ambassadeur van Neerlands diep en houd deze beweging in de top van het projectmanagement aan de gang. Want dat is echt nodig om Nederland mooi te houden én mooier te maken.”

Docent André Dorée schetst in zijn praatje de essentie van het Kernprogramma. “De aspirant-deelnemers hebben al een behoorlijke carrière achter de rug bij de founders van Neerlands diep. Maar als de opgaven groter en ingewikkelder worden, heeft de trukendoos uit het verleden minder resultaat. Meer control, harder werken: het werkt niet meer en soms zelfs contraproductief. De stress bij jezelf en voor je omgeving neemt toe. Dit is het signaal dat het tijd is voor het Kernprogramma. Nd Kern is in wezen een mentale revisie van het motorblok, waarbinnen je in gezamenlijke séances met lotgenoten onder andere je zelfkennis en veerkracht vergroot. Je zet als het ware een andere bril op, laat je niet meer van de wijs brengen en leert te vertrouwen op je eigen kunnen.” Met het afronden van dit leerprogramma zijn de deelnemers er niet, benadrukt ook de hoogleraar aan de Universiteit Twente. Overheid en speelveld blijven immers veranderen en er zijn tegengestelde belangen waartussen projectmanagers hun pad moet vinden. “Hier ben je door het Kernprogramma wel beter op toegerust. Jullie hebben veel bereikt en vieren daarom vandaag terecht feest. Veel succes in jullie verdere carrière!”

Alle deelnemers aan Nd Kern 2016-2018. Foto: Kees Winkelman

Chinees

Behalve op vergezichten naar de toekomst worden de aanwezigen – de deelnemers aan Nd Kern, hun partners en managers – deze middag ook getrakteerd op terugblikken naar het verleden. Deelnemer Rob van Aarsen, in zijn vrije tijd vrijwilliger bij het Museum Buurt Spoorweg, verhaalt over het bewogen verleden van een uniek stukje Twents spoor. Waar TGV’s nu snelheden over de 300 kilometer per uur kunnen klokken, tuften stoomtreinen in het verleden met zo’n 30 kilometer per uur over het lokaalspoor. Ook omdat de locomotieven op ieder station water moesten nemen, was haasten er niet bij. Wat niet verhinderde dat het spoor een grote bijdrage leverde aan de ontwikkeling van de Twentse textielindustrie, zo vertelt Van Aarsen aan een geboeid luisterend gehoor.

Een Kahoot!, een interactieve quiz waaraan alle aanwezigen kunnen deelnemen, biedt een ludieke terugblik op twee jaar Nd Kern. Niet-ingewijden ontdekken onder andere dat Anne Zwiers van ProRail het meest omgevingsbewust bouwt én de grootste socialité van deze lichting is. Het jargon van de waterschappen blijkt buitenstaanders het meest Chinees in de oren te klinken. En wie deelneemt aan het Kernprogramma mag rekenen op 640 uur studietijd, maar kan ook bijdragen aan de consumptie van tussen de 100 en 200 flessen wijn. Deelnemers Richard Leurs van Waterschap Hollandse Delta en Petra Lutke Schipholt van het Rijksvastgoedbedrijf blijven bij deze Kahoot! stuivertje wisselen aan de kop van de ranglijst. Uiteindelijk trekt de RVB’er, overigens ook de deelnemer die bouwt met de meeste politieke hectiek, aan het langste eind.

Deelnemers bezig met de Kahoot-quiz. Foto: Kees Winkelman

Erecertificaat

Hoogtepunt van de bijeenkomst is natuurlijk de uitreiking van de certificaten. Marjan Lont en Joop Bos hebben voor alle geslaagden een persoonlijk woordje klaar, terwijl André Dorée vakkundig de bloemen overhandigt. Waar de ene deelnemer in twee jaar van “een tikje cynisch naar een uitstraling met gezag” is gegaan, blijft het motto van een ander “Wees jezelf, er zijn al zoveel anderen.”. Een derde deelnemer heeft geleerd om minder te poneren en meer te vragen, een vierde om zijn oordeel uit te stellen en meer onbevangen naar zaken te kijken. Menig deelnemer moet even een brok in de keel wegslikken alvorens met begeleiders, bloemen en certificaat te poseren voor de foto.

De begeleiders worden zelf ook niet vergeten. Marjan Lont, Joop Bos en André Dorée ontvangen van de deelnemers bloemen, boekjes en goede wijn. Joop Bos mag zelfs aanspraak maken op een erecertificaat. Zo eren de deelnemers de nestor van Nd Kern, die afzwaait na een decennium met vele lichtingen van dit leerprogramma.

Vlnr: André Doree, Marjan Lont en Joop Bos. Foto: Kees Winkelman

Ruimte én veiligheid

In de marge van de certificaatuitreiking vertellen deelnemers Rob van Aarsen en Rik Sonneveldt meer over de opbrengst van twee jaar Nd Kern. Bewustwording is daarbij het kernbegrip. Van Aarsen: “Een belangrijke les voor mij is dat je met een beperkte inspanning veel kunt bereiken. Ik heb van nature de neiging om meteen te gaan sleuren, maar dat is vaak niet de beste oplossing. Een kleine actie of zelfs helemaal niets doen is vaak voldoende. Sommige problemen lossen zichzelf dan op.” Sonneveldt knikt bevestigend. “Ik ben door het Kernprogramma meer beschouwend geworden. Ik kijk eerst wat er boven- en onderwater gebeurt voordat ik besluit om te handelen, of juist niet te handelen. Als ik een spanning voel die ik niet goed kan plaatsen, dan benoem ik die. Dat is best lastig om te doen, maar blijkt heel krachtig. Het wordt daarmee bespreekbaar en kan worden opgelost.”

“Ik ben bewuster bezig met het functioneren van mijn team”, vervolgt Van Aarsen. “Ik werk nu net met een nieuw team, waarin iedereen zijn positie nog aan het zoeken is. Door dit soort zaken te benoemen, creëer ik meer rust in mijn team.” Sonneveldt: “Iemand zei tegen mij: ‘Jij geeft ruimte én veiligheid’. Dat is heel mooi om te horen.” Van Aarsen erkent dat de afgelopen periode niet alleen maar crescendo verliep. “Ik zat van tevoren vaak niet te springen om naar de bijeenkomsten van het Kernprogramma te gaan. Het is een heel intensief leerprogramma, dat veel van je vraagt. Maar ik vond het telkens heel inspirerend. We groeiden, ondanks de verschillende persoonlijkheden en organisaties, ook echt naar elkaar toe. Ik had het voor geen goud willen missen.”

Stoom en gesis

Stoomtrein bij Museum Buurt Spoor. Foto: Kees Winkelman

Het Museum Buurt Spoorweg beschikt over acht stoomlocomotieven, twaalf dieseltreinen en één railbus. Ze worden, net als het spoor waarop jaarlijks 60 ritjes worden gemaakt, opgeknapt en onderhouden door 130 vrijwilligers. Een prachtige stoomtrein rijdt aan het slot van de bijeenkomst met veel stoom en gesis naar buiten. Hij dient als achtergrond voor de traditionele groepsfoto met alle kersvers geslaagden. Een perronchef in authentiek uniform ziet het goedkeurend aan. Vandaag is het feest, maar morgen springen de deelnemers weer op de rijdende trein naar nieuwe, mooie bestemmingen. Ze zijn er klaar voor, ziet de perronchef. Met een laatste trekje aan zijn pijp maakt hij rechtsomkeert.