- 08 augustus 2013
- Manon Raats
Volgend op zijn afscheid als Directeur Projecten bij de Dienst Infrastructuur van Rijkswaterstaat kreeg Sieben Poel een gesprek cadeau. Een gesprek met Dick Wynberg (Hoofd Shell Project Academie), dat hem de gelegenheid gaf zijn visie op de ontwikkeling van projectmanagement bij Rijkswaterstaat te delen en ons om zijn kennis te borgen. Omdat kennis zich nu eenmaal het best laat borgen in de dagelijkse praktijk, vragen we elke twee weken iemand uit die praktijk in de vorm van een column te reflecteren op een fragment uit het gesprek met Sieben. Tien verschillende thema’s die aan bod komen, vormen steeds het onderwerp van de column. Richard Jorissen trapte af, deze keer is het woord aan Sacha Klinkhamer van de Rijksvastgoedbedrijf over het thema: Tijd, geld versus rendement.
Sacha Klinkhamer werkt bij de Rijksgebouwendienst en is van 2006 tot 2010 projectmanager geweest van de renovatie van het Rijksmuseum. In het videofragment maakt Sieben duidelijk onderscheid tussen het rendement bij publieke en private projecten. Waar bij private projecten het rendement veel eenduidiger in de eenheden tijd en vooral geld is uit te drukken, is dat volgens hem bij publieke projecten lastiger. Daar ligt het rendement meer in het resultaat, het nut en gebruik en speelt de (politieke) omgeving een steeds grotere rol. Hoe ziet Sacha dat? Wat is volgens haar het rendement van de renovatie van het Rijksmuseum dat zowel in tijd als in geld de oorspronkelijke ambitie bij lange na niet heeft waargemaakt, maar waarvan het resultaat nu alom wordt geprezen?
Sacha Klinkhamer, projectmanager renovatie Rijksmuseum bij Rijksvastgoedbedrijf.
Tijd, geld versus inspiratie
‘Na het bekijken van het videofragment duurde het even voordat ik ontdekte dat ik iets miste. En dat zit vooral in het woord rendement. De haast vanzelfsprekende vergelijking tijd, geld versus rendement, schiet in relatie tot de grote overheidsprojecten waar wij voor werken tekort. Rendement is de verhouding tussen kosten en baten. Het is de bedoeling dat de uitkomst van iets groter is dan wat je erin stopt. Maar wat betekent dat in het geval van het Rijksmuseum? Dat geïnvesteerd overheidsgeld meer overheidsinkomsten moet opbrengen? Of dat bouwtijd van publieke projecten de burgers van Nederland meer tijd oplevert?
Wat ik mis is een andere opbrengst in dit verhaal. Een opbrengst waar ik vanaf de opening van het Rijksmuseum in april 2013 door overdonderd werd en wat zich voor mij het beste laat samenvatten in: inspiratie. Ineens was daar die warme omarming van hetzelfde publiek dat in de 10 jaar daarvoor uitsluitend op de twee gemakkelijk meetbare posten aan de kostenkant gefocust was: tijd en geld. Nu was er algehele trots op het resultaat. Op een gebouw dat Nederland internationaal aanzien geeft met een allure in een tijd waarin decennia lang de termen “sober en doelmatig” het enige credo waren.
Lange termijn
In ons werk is het vaak de waan van de dag die regeert, maar juist dan is het de kunst om vooruit te kijken, om die inspiratie aan de horizon naar het hier en nu te halen en de lange termijn zichtbaar te maken. Een focus op het hier en nu kan beslist voordelen hebben, nadeel is echter dat het bij grote projecten vooral een focus is op het ongemak en de overlast van dat moment. Zaken die zeker de aandacht verdienen, maar niet het uiteindelijke doel aan de horizon moeten overschaduwen. De Rijksgebouwendienst werkt aan projecten die, eenmaal klaar, weer 50 tot 100 jaar meekunnen. Hetzelfde geldt vast ook voor de infrastructuur van ons land waar Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor is. In dat licht krijgen de huidige dagkoersen van tijd en geld heel andere waarden.
Investeer tijd in het delen van inspiratie
De renovatie voor het Rijksmuseum begon in 2000 met een lastige opgave. Voordat er een inspirerend plan was – met andere woorden: voor we een goed beeld hadden van de baten – had het project namelijk al een budget en een tijdspad meegekregen. Maar ook daarna, toen er wel een goed plan lag waar we allemaal in geloofden en de kosten en planning inmiddels waren bijgesteld, zijn wij onvoldoende in staat geweest om onze omgeving mee te nemen in die baten, oftewel, in onze inspiratie. We hebben niet over weten te brengen wat het nieuwe Rijksmuseum voor Nederland zou gaan betekenen. En in de periode dat iedereen over ons heen viel, ontbrak het ons aan leiderschap om als één man voor die plannen te blijven staan. Mijn grootste les: investeer tijd in het delen van de inspiratie. En als je het dan toch over rendement wilt hebben, ik ben er van overtuigd dat dat een investering is die je op alle fronten pure winst oplevert.’
Wat vind jij?
We zijn ook benieuwd naar jouw verhaal. Wanneer is een project volgens jou succesvol? Ben je het eens met Sieben en/of Sacha of heb jij daar hele andere ideeën over? Laat het ons weten. Dat kan hieronder of door ons te mailen op info@neerlandsdiep.nl.
