• 14 december 2017
• Janine van Oosten

‘De Verbinders’ is een binnen de sector Bouw & Infra ontwikkeld leer- en ontwikkeltraject dat invulling geeft aan de Marktvisie. Het is ontstaan op initiatief van Mourik, KWS (VolkerWessels), Royal HaskoningDHV, Witteveen+Bos, de gemeente Amsterdam (mede namens de overige grote gemeenten), het Rijksvastgoedbedrijf en Rijkswaterstaat. Het innovatieve ontwikkelprogramma onderscheidt zich door een sterk praktijkgerichte aanpak. “Je kunt van alles naspelen, maar de dagelijkse praktijk van projecten is de beste leerschool,” zegt Aline Arends, manager implementatie Marktvisie bij Rijkswaterstaat en voorzitter van de stuurgroep van ‘De Verbinders’.

Aline Arends – Rijkswaterstaat

Van elkaar leren

“Deelnemers brengen zelf een project in waar ze al samen aan werken”, vertelt Nynke Sijtsma, Hoofd Architectuur en Techniek van het Rijksvastgoedbedrijf. “Het programma daagt hen vervolgens uit om hieruit voortvloeiende dilemma’s diepgaand te analyseren. Wat is het achterliggende probleem? Welke belangen spelen er?” Dit levert allereerst betere oplossingen op voor het project in kwestie, aldus Sijtsma. “Maar het is vooral ook de bedoeling om van elkaar te leren. Te ervaren dat je samen meer kunt dan alleen, en wat je moet doen om dat voor elkaar te krijgen.”

Maatschappelijk belang

Die gedeelde ervaringen gaan het verschil maken, zegt Rolf Mars. Als directeur bij wegenbouwer KWS nam hij zitting in de stuurgroep omdat hij duurzame verandering van de sector cruciaal vindt. “Succesvolle projecten vragen om goede onderlinge relaties, begrip voor elkaars belangen én oog voor het maatschappelijke belang. Alle partijen moeten zich eigenaar voelen van dilemma’s die uit projecten voortvloeien. Zodat ze ook allemaal bijdragen aan de best mogelijke oplossing. Daar wordt al langer over gepraat, maar nu gaan we het ook echt dóen. De lessen die dat oplevert, brengen we vervolgens terug naar de praktijk. Want wie eenmaal heeft ervaren hoe het anders en beter kan, zal die ervaring meenemen naar volgende projecten.”

Renovatie Waalbrug Nijmegen, een van de deelnemende projecten aan de eerste editie van De Verbinders.

Ontwikkelgroepen

‘De Verbinders’ licht dilemma’s uit een project en brengt ze naar een leeromgeving waar tijd en ruimte is om ze – waar nodig met ondersteuning van coaches – samen te analyseren en ervan te leren. Dit gebeurt in ontwikkelgroepen van steeds drie professionals. Zij vertegenwoordigen elk een van de partijen uit de projectdriehoek van opdrachtgever, aannemer en ingenieursbureau en brengen een project in waarbinnen ze al samenwerken. “Het grote verschil is dat de leden van zo’n ontwikkelgroep samen  bepalen hoe het project voor alle partijen tot een beter resultaat kan leiden,” zegt Maarten-Kees van Breukelen van ingenieursbureau Witteveen+Bos. Hij maakte deel uit van de werkgroep die de opleiding vormgaf. “Binnen projecten is hier vaak weinig of geen tijd voor. Maar als je er daarbuiten evenmin tijd voor maakt, verandert er nooit wat.”

Kwetsbaar opstellen

Arends beseft dat deze opzet wel wat van de deelnemers vraagt. “De huidige cultuur binnen de sector is dat je bij problemen terugvalt op het contract dat je hebt gesloten. Dat is veilig, maar levert zeker niet altijd de beste oplossingen op. Om die te vinden, moet je je kwetsbaar durven opstellen.” Van Breukelen is het daar volledig mee eens: “Hoe we ons gedragen binnen projecten, heeft vaak te maken met de rol die we hebben vanuit onze organisatie. Alleen als we hier open over durven te zijn, kunnen we met elkaar meedenken. De kracht van ‘De Verbinders’ is dat het gesprek gaat over het project waar je middenin zit. Zo kun je gezamenlijke ideeën direct uitproberen en ervaar je het verschil in de praktijk.”

Olievlek

‘De Verbinders’ daagt deelnemers aan de ontwikkelgroepen nadrukkelijk uit om hun ervaringen uit te dragen binnen hun eigen organisatie. Het programma moet gaan werken als een olievlek, vertelt Arends. “Deelname staat open voor alle opdrachtgevers en opdrachtnemers binnen de sector Bouw & Infra. Grote en kleine bedrijven, gemeenten en waterschappen, bouwers en infrabedrijven: iedereen is welkom. Hierbij zien we in iedere deelnemende professional een change agent – iemand die niet alleen zichzelf, maar ook zijn organisatie wil veranderen.” Mars benadrukt dat de opzet van het programma voorkomt dat mensen voor onmogelijke opgaven komen te staan. “We koppelen aan iedere deelnemer een managementlid van zijn eigen organisatie. Deze persoon treedt op als sponsor van het veranderproces, zodat het commitment van de organisatie in kwestie geborgd is. Directies moeten bereid zijn daadwerkelijk te investeren in verandering, mensen een podium te geven.”

Vast onderhoud wegen, Zuid-Holland Zuid, een van de deelnemende projecten aan de eerste editie van De Verbinders

Draagvlak

Hoe zien de leden van de stuurgroep de nabije toekomst? Allemaal benadrukken ze het belang van draagvlak binnen de sector. “Het zou mooi zijn als we straks naast betere projectresultaten ook ambassadeurs in steeds meer verschillende organisaties in de bouwketen hebben,” zegt Van Breukelen. Arends ziet ook een rol weggelegd voor opleidingsinstituten. “Van oudsher heeft iedere beroepsgroep zijn eigen trainings- en opleidingsaanbod. ‘De Verbinders’ bewijst dat gezamenlijke modules ook mogelijk zijn en meerwaarde hebben.” Mars hoopt dat het traject een rol gaat spelen als contractvoorwaarde. “Het zou prachtig zijn als partijen tegen elkaar zeggen: ‘Ik werk graag met je aan dat project, maar dan koppelen we daar wel dit ontwikkeltraject aan.’ En dan niet omdat het verplicht is, maar vanuit de overtuiging dat je zo samen de beste resultaten behaalt.”

• download Beeldmateriaal bij artikel De Verbinders_december 2017