Op 22 oktober organiseert Neerlands diep de Masterclass Socratisch gesprek. In een socratisch gesprek onderzoek je hoe je goed kunt handelen in een kwestie die jou bezighoudt. Volgens de klassieke visie op het goede leven komen twee dingen samen: je bloeit op door te doen waar je goed in bent (het woord virtuoos komt van virtus: deugd, voortreffelijkheid) én je brengt balans door rechtvaardig te handelen. Deze visie vormt het uitgangspunt voor het socratisch gesprek. Ethiek onderzoekt immers wat goed handelen en goed leven betekent. In een socratisch gesprek verbind je het concrete met het abstracte. Je onderzoekt een persoonlijke ervaring: welke aannames liggen daaronder? Wat is voor jou écht belangrijk? Voor welke waarden wil je staan? Het inzicht dat je verwoordt, is vaak al impliciet aanwezig ‘als duistere kennis’, zoals Plato het noemt. Zelfonderzoek begint bij het besef dat je iets niet weet.

Programma

In de ochtend oefen je de socratische houding. Je leert oog te hebben voor de rijkdom van ervaringen, de kwaliteit van vragen en de soorten kennis die je kunt aanspreken. Je oefent het stellen van vragen zonder te adviseren, te coachen of te sturen. Zo kun je een volgend gesprek meer vaart, diepgang en scherpte geven.

’s Middags werk je in tweetallen aan een eigen praktijkcasus. Samen zoek je naar een handelingsperspectief en ontwikkel je een visie op rechtvaardig handelen. In dit proces is ruimte voor ratio, gevoel, intuïtie en verbeelding. Het resultaat is een visie die standhoudt, ook in de tijd en tegenover tegenstanders. Zo doe je recht aan jezelf én aan het geheel. Je vindt richting én lichtheid, houdt ruimte voor de hoofdzaken en voorkomt discussies die je niet wilt voeren. Je leert jezelf beter kennen.

Over de docent

Jan Ewout Ruiter is filosoof. Hij werkte eerder als journalist en filmproducent en leidt nu gesprekken en opleidingen, onder andere aan de Internationale School voor Wijsbegeerte en de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie. Hij is co-auteur van Filosoferen aan de keukentafel (Scriptum, 2015), mederedacteur en co-auteur van Hoog spel. Filosoferen in de praktijk (ISVW, 2022) en droeg bij aan Stappen in het onbekende. Handboek Muzisch werk (HKU Press, 2024) van Bart van Rosmalen.

Voorbereiding

Je brengt een eigen casus in en bent bereid deze te bespreken. Als je je inschrijft, ontvang je enkele facultatieve literatuursuggesties en een duidelijke instructie om de casus vooraf uit te werken.

Wat levert het op?

• Een helder handelingsperspectief voor een actuele vraag uit je werk.
• Meer grip op de kunst van vragen stellen en reflecteren.
• Een visie op rechtvaardig handelen die richting geeft én ruimte laat.
• Praktische oefening in een kleine, veilige groep.

Praktische informatie

De masterclass duurt één dag. In de ochtend oefen je de socratische houding en gespreksvorm. In de middag werk je in tweetallen aan een eigen praktijkcasus. Vooraf bereid je een eigen vraagstuk voor; je ontvangt hiervoor een heldere instructie en enkele leestips.

Datum: woensdag 22 oktober 2025
Kun je niet aanwezig zijn? Meld je dan uiterlijk 2 weken van tevoren af via communicatie@neerlandsdiep.nl. Zo voorkomen we dat plekken onbenut blijven.
Tijd:  Inloop om 9.15 uur, start om 9.30 uur, einde om 17.00 uur.
Locatie: Antropica | Hoofdstraat 8, Driebergen-Rijsenburg (aan te rijden via CS Driebergen-Zeist)
Voor wie: Deze masterclass is voor (bijna-)alumni en PM’ers uit het Nd Projectennetwerk. Minimaal 8, maximaal 16 deelnemers die met meer zelfinzicht en overtuigingskracht willen handelen.
Kosten: Deelname is gratis, maar we rekenen op je komst.