• 07 maart 2014
• Steven van Luipen

Marcel Hertogh

Als je een hoogleraar interviewt zijn er twee dingen waar je in elk geval niet aan ontkomt. Je gaat direct de diepte in en je moet een paar regels reserveren voor de functieomschrijving. Laten we beginnen bij het laatste. Professor doctor ingenieur Marcel Hertogh is hoogleraar ‘Integraal ontwerp en beheer van civiele infrastructuren’, aan de TU in Delft, topadviseur bij Rijkswaterstaat en oprichter van verschillende kennis- en netwerkorganisaties in de wereld van complexe infraprojecten. Maar wie denkt dat een professor het liefst met zijn neus in de boeken het hoofd breekt over de problemen van anderen, heeft het in het geval van Marcel Hertogh bij het verkeerde eind. We hebben hier namelijk te maken met een meebouwend professor. ‘Ik houd me graag bezig met het organiseren en realiseren van complexe opgaven. En dan met name met projecten in een drukke omgeving.’ Er zijn dan ook weinig ingewikkelde infraprojecten in Nederland, en zelfs in Europa, waar hij niet bij betrokken is geweest. Als onderzoeker, als adviseur of zelf in de rol van projectdirecteur.

Hoe kunnen de deelnemers jou straks het beste inzetten?

‘Ik benader een opgave niet zozeer technisch inhoudelijk, maar meer vanuit de verbinding met haar omgeving. Verder vind ik het leuk om te sparren over de manier waarop je met minder middelen meer kunt bereiken en hoe je op een creatieve manier extra maatschappelijke functies aan een vraagstuk toe kunt voegen. En ik heb een vrij groot netwerk dat we misschien in kunnen schakelen.’

Anders dan de, ietwat behoudende naam misschien doet vermoeden, gaat zijn leerstoel, Integraal beheer en ontwerp, over de toekomst van onze infraprojecten. ‘Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben we enorm veel civiele infrastructuren aangelegd’, legt Marcel uit. ‘Met een piek in de jaren zestig en zeventig.’ Nu, ruim veertig jaar na die piek ligt er dus een enorme renovatie-opgave in het verschiet. ‘Hoe kunnen we de bestaande infra aanpassen aan de veranderende samenleving? Dat is de vraag waar de nieuwe aanwas projectmanagers zich vooral mee bezig zal moeten gaan houden.’ Een razend interessante vraag, vindt hij, want het stelt niet alleen het object, maar ook de samenleving centraal. ‘Projectmanagers van morgen moeten kunnen denken en werken in bestaande netwerken. Ze zullen altijd moeten bouwen met de winkel open en dus moeten kunnen samenwerken. Meerwaarde kunnen creëren door het verbinden van functies, zoals mobiliteit, energie en natuurontwikkeling. En ze zullen met minder middelen tot creatievere oplossingen moeten komen.’

Hoe kan online kennisdelen daarbij helpen?

‘De netwerkgedachte waar de social media op gebaseerd is, staat niet op zichzelf. Het is een mindset die past in deze tijd. De mindset dat we allemaal onderdeel uitmaken van een groter geheel en dat we dat grotere geheel, het netwerk, in kunnen zetten om ons kleinere deel beter te laten functioneren. De grote bouw- en infraprojecten waar wij aan werken, staan ook niet op zichzelf, ze maken altijd deel uit van hun omgeving, maar ook van een grotere infrastructuur. Door minder solitair naar je eigen project te kijken, maar jezelf altijd als onderdeel van dat grotere netwerk te zien, kun je niet alleen meer kennis, expertise en creativiteit naar je toe halen, maar wordt het ook gemakkelijker om duurzame verbindingen te leggen. Online kennisdelen kan een van de middelen zijn om die netwerkgedachte vorm te geven.’

Wat vind jij van het experiment 24 uur online kennisdelen?

‘Ik houd erg van dit soort experimenten. Het is vaak heel vruchtbaar om je in een klein groepje in een afgebakende tijd over een vraagstuk te buigen. Social media zijn denk ik ook een heel goed middel om in korte tijd veel creativiteit aan te boren.’

Heb je daar ervaring mee?

‘We deden laatst een experiment met een team van de LEGO League. Een wedstrijd die kinderen van 10 tot 14 jaar uitdaagt om de maatschappelijke rol van techniek en technologie te onderzoeken. We vroegen het team uit Eindhoven dat vaak succesvol is om met ons mee te denken over de tunnel van de Rotterdamsebaan. Het eerste wat die kinderen dan doen is heel slim het web afstruinen. Zo brengen ze ideeën van over de hele wereld samen en gebruiken dat vervolgens als basis voor hun eigen brainstormsessie. In no time hadden ze de slimste oplossingen op tafel liggen.’

Heb je nog een tip voor de deelnemers?

‘De meerwaarde van die 24 uur zit hem in de combinatie van disciplines, functies en tijdsschalen en de creativiteit die je daar mee aanboort. Dat is belangrijker dan de uitwerking.’