Dat het in projecten uiteindelijk om de mensen draait, kwam in het Louis Hartloopercomplex duidelijk naar voren. Daar waren zo’n 30 mensen bijeen voor de première van de film ‘Een dikke 8 voor de Hanzelijn’. We hebben niet geturfd, maar het is herhaaldelijk benoemd dat het uiteindelijk om de mensen draait die een project samen tot een succes maken.
Succesproject
‘Een dikke 8 voor de Hanzelijn’ is gemaakt op initiatief van Neerlands diep. In de film gaan projectmanager Jaap Balkenende, fractievoorzitter van de ChristenUnie Arie Slob, burgemeester van Dronten Aat de Jonge en directeur spoorinfrastructuur bij ProRail Menno van der Ploeg met elkaar in gesprek. Doel is te achterhalen waardoor de Hanzelijn als project zo’n succes is geworden. De Hanzelijn werd binnen de geplande tijd en binnen het budget opgeleverd. Ook nu is de betrouwbaarheid van de Hanzelijn uitstekend. Zelden mankeert er iets aan de spoorlijn.
Transparant proces
Na afloop van de film, waar de gasten zeer over te spreken waren, gingen de aanwezige hoofdrolspelers in gesprek met de gasten. Eén van de thema’s gedurende het gesprek was: hoe zorg je voor een transparant proces en welke rol speel je daar zelf in? De burgemeester gaf aan dat zijn relatie met Jaap heel goed was doordat het proces rondom de Hanzelijn vanaf het begin open en transparant verliep. Hij kende ook voorbeelden van projecten waarbij dat niet zo is, en dan is het als burgemeester veel moeilijker je rol te spelen en je verantwoordelijkheid te pakken.
Zuivere rollen
Arie Slob gaf in de film aan dat van hem projectorganisaties naar de Tweede Kamer toe nog transparanter mogen zijn. Hij verwees hier met name naar de discussie rondom de kruising met de IJssel. Lang is gesproken over of hier een brug of een tunnel moest komen. Arie Slob meent dat er winst te behalen is wanneer er in het voortraject direct contact zou zijn tussen Tweede Kamerleden en mensen die het project realiseren. Richard Jorissen, programmamanager Hoogwaterbeschermingsprogramma bij Rijkswaterstaat, zegt hier tijdens het gesprek over: ‘We moeten de rollen wel zuiver houden. Als project lever je alle relevante informatie aan bij de minister. Hij of zij bepaalt welke informatie de Kamer ontvangt. Als project heb je wel de verantwoordelijkheid mee te bewegen met bijvoorbeeld discussies over mogelijke alternatieven. Door de discussie over deze alternatieven vooral feitelijk te voeren kan je de minister helpen en voorkom je dat je als project als partijdig wordt neergezet.’
Klein team
Mee kunnen bewegen en snel kunnen schakelen was een belangrijke reden voor Jaap om het team van de Hanzelijn klein te houden. ‘Relatief gezien ongeveer de helft van het team dat we hadden bij de aanleg van de Betuweroute. Het was een mix van ervaren en jonge leergierige mensen. Door een klein team te hebben en dat zo in te richten, stimuleer je dat mensen zich ontwikkelen. En als je medewerkers de ruimte geeft, trekken ze vaak vanzelf naar dat waar ze goed in zijn. Dan moet je alleen waken voor dat wat niemand echt graag doet. Die onderdelen, ik noem dat corvee, moet je dan op een nette wijze verdelen.’
Beschikken over de juiste informatie
Aan Ton Bierbooms, projectmanager Sporen in Den Bosch bij ProRail, wordt gevraagd wat andere projecten kunnen leren van de Hanzelijn. Ton geeft aan dat hij de rust en betrokkenheid van Jaap Balkenende als een goed voorbeeld beschouwt. Jaap vertelt vervolgens dat zijn rust met name voortkomt uit het hebben van de juiste informatie; weten dat je weet waar je het over hebt. En, een conclusie die Jaap ook al trok in de film: ‘Ik moet geloven dat het iets goeds is waar ik aan werk. Dat is wat ik belangrijk vind en wat bij mij past. Om je werk goed te kunnen doen en transparant te kunnen zijn moet je jezelf goed kennen en je kracht gebruiken.’ Over transparant zijn zegt hij ‘daar is geen template voor, dat is een houding’.
Mensen maken het verschil
Zo sluit Jaap mooi aan bij de slotwoorden van Menno van der Ploeg in de film: ‘Er is geen recept voor succes. Dat bestaat voor een groot deel uit de intuïtie van mensen.’ Gevraagd naar die laatste opmerking uit de film bevestigd Menno nogmaals dat hij ervan overtuigd is dat mensen op intuïtie de goede afweging maken. ‘Uiteindelijk gaat het allemaal om mensen, die maken het verschil.’