Wat maakt project De Entree bijzonder?
“Het allerleukste aan dit project is dat het zo mooi gaat worden,” zegt projectmanager Bart-Jan Kouwenhoven. “Het voorplein is echt aan een opknapbeurt toe. De Entree krijgt een mooie kwaliteit; in kleur en materiaal. En we gaan alle vlakken benutten. Zo gaan we ook de diepte in, met een fietsenstalling onder het water.” Michael vult aan: “We zijn hier in het hart van Amsterdam. Om dan de infra te vernieuwen terwijl alle reizigers er gewoon gebruik van kunnen blijven maken, is een hele uitdaging. Dat maakt het bijzonder. Bovendien is dit een mondige stad en heeft dit gebied belangrijke economische functies.” Alice schetst een breder beeld van het project in de groeiende hoofdstad: “De Entree sluit op natuurlijke wijze aan bij andere ontwikkelingen in de binnenstad, zoals steeds meer autoluwe gebieden en meer ruimte voor langzaam verkeer.” Michael: “De stad wordt ook steeds drukker, dus het gebied moet ook aangepakt worden. Met het ontvlechten van de verkeersstromen zal ons project dit gebied ook veiliger maken.”
Het project: Project De Entree realiseert een complete vernieuwing van het stationseiland aan de centrumzijde van Amsterdam Centraal. De huidige kluwen aan wegen, voetgangersgebieden, fietspaden en tramrails, vanaf Centraal Station tot aan het Damrak, worden prettiger, veiliger en beter bereikbaar. Ook komt er een fietsenstalling onder water, ongeveer ter hoogte van het Victoriahotel. De ontwerpen tonen een autoluw gebied met meer ruimte voor water, voetgangers en fietsers. In 2018 start de bouw. Vervolgens wordt in vijf jaar tijd de hele breedte van het stationseiland aan de Centrumzijde vernieuwd. De Entree sluit aan op de Rode Loper. Samen vormen zij straks dé entree van Amsterdam.
Impressie De Entree (www.amsterdam.nl)
Wat is jullie grootste uitdaging?
“Het is een groot, geïntegreerd project waarbij alles in een keer wordt aangepakt, dus niet in allerlei kleine deelprojectjes,” dat is vrij vernieuwend aldus Bart-Jan. “Dit vraagt veel vertrouwen van alle stakeholders. We moeten iedereen erbij houden en elkaar snel kunnen vinden als er cruciale beslissingen nodig zijn. Dat vind ik onze grootste puzzel.” Alice: “Gelukkig is het steeds meer ‘we en wij’ voor al onze stakeholders.” Bart-Jan: “We voelen ons echt gedragen door alle partijen.” Alice: “Omdat we heel open zijn, dat is erg belangrijk.” Dat kan ook niet anders, zegt Michael: “Er ligt een vergrootglas op dit project. Als er hier iets vastloopt, bijvoorbeeld met de tram, loopt de hele stad vast.”
“Voor ons staat voorop dat het hele gebied tijdens de uitvoering blijft functioneren,” zegt Alice. “Dan heb je het bijvoorbeeld over hotels, trams, de rederijen, maar natuurlijk ook over bewoners. De paar mensen die hier wonen hebben net als de ondernemers al jaren te maken gehad met een bouwsituatie. Daar moet je rekening mee houden. Die uitdaging is straks ook aan onze opdrachtnemer, om daarin mee te denken en mee te werken. Omgevingssensitief werken, noem ik dat.”
Wat is hét woord, of dé zin die bij dit project past?
Bart-Jan zegt meteen “samen,” en Alice knikt. Voor haar geldt dat ook. Michael ziet het ook door een technische bril dus wat hem betreft zijn het twee woorden: “samen en integraal.” Verschillende partijen en technieken moeten samenwerken en geïntegreerd raken. Binnen het team, met projectpartners en de omgeving.
Impressie De Entree (www.amsterdam.nl)
Waarom treden jullie toe tot Neerlands diep?
Bart-Jan vindt het concept van ‘leren van elkaar’ heel goed. “In mijn loopbaan heb ik veel eilanden gezien door te werken voor het Rijk, de gemeente, ProRail. Tegelijkertijd kun je als overheidsopdrachtgevers veel hebben aan kennisdelen.” Michael volgde het Brugprogramma en kent Neerlands diep goed vanuit zijn werk aan het stationsgebied aan de IJ-zijde van Amsterdam Centraal. “Voor mij is het een hele logische stap om met dit project aan te sluiten.” Alice vindt het een fijn idee om via het netwerk te kunnen sparren met anderen. “Een collega van buiten voelt minder die dagelijkse spanning in je eigen projectorganisatie en kan met een frisse blik tegen je werk aankijken.”
Welke lessen verwachten jullie te leren?
Bart-Jan benadrukt het belang van openheid tussen alle samenwerkingspartijen, van de gemeentelijke stakeholders tot en met de projectorganisatie, de opdrachtnemer, GVB en NS: “Soms moet je anderen uitdagen tot openheid en bereid zijn elkaar een kijkje achter de schermen te gunnen. Weten vanuit welke rol en in welke verhouding je in de samenwerking staat, inclusief ieders mogelijke valkuilen.” Michael noemt het expliciet werken: “In de samenwerking én de techniek is expliciet werken vereist, zoals dat ook nodig is bij systems engineering.”
Alice: “Als je gaat samenwerken is het goed te beseffen welke manier van werken je zelf gewend bent. Een veilige setting om dat te bespreken is daarbij heel belangrijk.” Die veilige setting wil Bart-Jan creëren bij De Entree: “Door onszelf open en kwetsbaar op te stellen. Daarnaast investeer ik in een goede samenwerking met collega-diensten in de stad door bijvoorbeeld een risicoscan te laten maken door een onafhankelijke partij.” Van tevoren die risico’s in kaart brengen is constructiever dan lukraak een samenwerking in te gaan en achteraf te klagen als het fout loopt. Bart-Jan: ” Door het zichtbaar te maken voor alle betrokken samenwerkingspartners kun je ingrepen doen.” Michael vult hem aan: “Zo wordt het een wij-project.”
Amsterdam Centraal Station
Welke specifieke ervaring en knowhow hebben jullie anderen te bieden?
Die kennis gaat het project vooral in de nabije toekomst opdoen, aldus het team van De Entree. Michael: “Hoe bouw je een grote fietsenstalling onder water?” Alice: “Hoe zorg je voor de zachte component in die harde contractomgeving? Hoe hebben we de aanbesteding ingestoken, zodat het project ook in de uitvoering omgevingsgericht blijft werken?” Michael: “Hoe realiseer je een tramspoor met een onafhankelijke aannemer, in samenspel met de nieuwe wet ‘Lokaal Spoor’? In die wet krijgen partijen een explicietere rol, wat ook weer dwingt tot expliciet werken.” Het gaat voortdurend over expliciet rollen benoemen, zegt Bart-Jan: “Dat klinkt bijna schools: ‘Wat doe jij, wat doe ik?'” En de veiligheid moet sterk worden benadrukt, aldus Michael: “Daar gaan we ook veel ervaring mee opdoen.”
Wat zou je van andere projecten willen weten? Met andere woorden: wat willen jullie uit het netwerk halen?
Michael wil graag op zoek naar extra kennis en toetsen op gebied van integrale veiligheid. “Het werkgebied van De Entree kent allerlei uitdagingen op gebied van veiligheid, van vluchtwegen uit de ondergrondse fietsenstalling tot en met trambanen zodra je bovengronds bent. Hoe kan zo’n ondergrondse ruimte veilig ontruimd en ontvlucht worden, zonder dat mensen meteen op tramsporen terecht komen? Ook openbare orde en veiligheid zijn in dit gebied van de stad zeer aan de orde, op dagen als Koningsdag of tijdens andere grote evenementen in de hoofdstad. Die zaken hebben we al goed in beeld maar ik zou er graag over willen doorpraten in het netwerk: hoe doe je dat goed?”
Impressie De Entree (www.amsterdam.nl)
Wat is jullie grootste ambitie voor dit project, dat nog loopt tot 2023?
“Dat de omgeving, Amsterdammers en reizigers blij zijn met het resultaat en vinden dat het met de hinder is meegevallen. Ook zou ik willen dat we dit project kunnen laten werken als platform voor heel veel leerervaringen en dat we die kennis en ervaring kunnen delen,” zegt Bart-Jan. “Het zou me voldoening geven als we een steentje hebben bijgedragen aan de verdere professionalisering van projecten in een ingewikkelde context. In Amsterdam heb je vaak doorzettingsvermogen nodig en dat zou ik willen stutten met kennis uit dit project.” De projectmanager zou bovendien het werken in dit soort projecten eenvoudiger willen maken. Hij verwijst naar de steeds grotere complexiteit in grote projecten, die onder meer ontstaat door de controle-paradox: zodra er iets fout gaat, worden de regels verscherpt en wordt het werken in projecten nog ingewikkelder. Terwijl het vaak zo onnodig is, vindt Bart-Jan die in Delft college geeft aan masterstudenten projectmanagement. “Ik stel hen ook altijd de slotvraag: Hoe gaan we projecten decompliceren?”
Wat betreft het antwoord op deze vraag, zit dit team van De Entree op een duidelijke lijn. Alice verwoordt het zo: “Het is belangrijk dat er vertrouwen is in de mensen die het primaire proces dragen.” Bart-Jan, met een lach: “Meer ingenieurs in de bestuurskamer!” Michael: “Eenvoud in het systeem, eenvoud in de procesvoering. En veel goede gesprekken voeren in de pre-contractfase, dat juich ik van harte toe. Omdat je zo je eigen belangen beter over het voetlicht brengt en de belangen van de opdrachtnemer ook beter leert begrijpen. Dat kan later voorkomen dat je vanwege onbegrip dat vuistdikke contract erbij moet pakken.”