Gun ook de ander zijn macht

  • 08 februari 2014
  • Manon Raats

Alles draait om macht. Donderdag 30 januari was dat in elk geval waar. Tijdens het jaarlijkse Teamevent verdiepten de projectteams van ‘s lands grote infraprojecten zich een dag lang in het politieke machtsspel. Lukas Meursing was een van hen. We volgden hem een dag. Maar wat betekent macht voor hem? Hoe speelt hij het spel? En wat vond hij van het event?

Lukas Meursing, omgevingsmanager Afsluitdijk, op het Teamevent 2014. Foto: Jorrit 't Hoen

Lukas Meursing, omgevingsmanager Afsluitdijk, op het Teamevent 2014. Foto: Jorrit ’t Hoen

Lukas is de omgevingsmanager van project Afsluitdijk. Een project met iconische waarde voor Nederland. Een project met nauwelijks buren, maar waar wel heel veel mensen wat van vinden. En die meningen zijn lang niet altijd met elkaar in overeenstemming. Een project dus, waar Lukas als omgevingsmanager continu bezig is met het bij elkaar brengen van verschillende belangen. Met verbindingen leggen en draagvlak creëren. Het is dan ook niet gek dat hij in de blauwe kamer belandde, de plek waar wij Lukas tegen het lijf liepen.

Ben je op je plek in de blauwe groep?

‘Ja. Zoals iedereen verenig ik meer kleuren in mij. Maar ik geloof er wel heel sterk in dat je door verschillende belangen te verbinden, betere resultaten boekt. En dat is lekker blauw ja.’

Wat is de macht van een omgevingsmanager in een project?

‘Als een project faalt, ligt dat meestal niet aan de inhoud, maar aan het gebrek aan regie op het proces. En ik denk dat een omgevingsmanager bij uitstek heel veel invloed op dat proces kan uitoefenen.’

Wat zijn jouw strijdmethodes bij het beïnvloeden van dat proces?

‘Anders dan mijn meer technische teamgenoten heb ik meestal geen harde argumenten waarmee ik de strijd aan kan gaan. Ik zal meer verschillende middelen in moeten zetten om mijn rol door te laten klinken. Ik heb bijvoorbeeld meer verbeeldingskracht nodig om mijn interpretatie van de feiten over het voetlicht te krijgen. Daarnaast ben ik altijd bezig draagvlak te creëren. Mijn ‘strijdmiddelen’ daarvoor zijn: vragen, luisteren, oprecht begrip tonen voor het belang van een ander. Ik probeer zoveel mogelijk gezamenlijk de eventuele problemen te definiëren om die vervolgens ook zoveel mogelijk samen op te lossen. Ook dat is volgens mij een goed middel om je doel te bereiken. Belangrijk daarbij is wel dat dit alleen gaat, wanneer je doel niet te statisch is. Je moet bereid zijn mee te bewegen met de ander. Deze ‘strijdmethodes’ werken volgens mij dus alleen, wanneer je juist niet de strijd aan gaat, maar de consensus zoekt. Daarbij moet je goed weten waar je aan vast moet houden, maar moet je soms ook bereid zijn je eigen belang aan te passen aan het belang van een ander.’

Wat vond je van het verhaal van Meijs?

‘Hij is een fantastisch spreker. Inspirerend en prikkelend voor de geest. Maar ik ben het helemaal niet met hem eens. Het is nu net alsof er na Machiavelli nooit meer iets zinnigs over dit onderwerp is gezegd. Ik ben veel meer een aanhanger van de Amerikaanse Lawrence Susskind met zijn mutual gains approach. Een aanpak waarbij de partijen samen een oplossing creëren. Het gaat hierbij niet om het verdedigen van standpunten, maar om het zoeken naar oplossingen die zoveel mogelijk tegemoet komen aan de belangen van betrokken partijen. Macht creëert strijd en strijd creëert tegenstanders. En tegenstanders die je denkt ‘verslagen’ te hebben komen altijd terug. Het zoeken naar een gezamenlijk belang is dus veel duurzamer.’

Je wilde graag naar een workshop over framen. Waarom?

‘Dat is iets waar ik voor ons project nu ook mee bezig ben. De Afsluitdijk is een icoon in Nederland. Iedereen heeft er een mening over. Het is cultureel erfgoed, een erfenis van Lely, die iedereen wil beschermen. Dat is mooi. Maar wij hebben ons eigen verhaal en dat verhaal ligt niet alleen in het verleden, maar ook in de toekomst. Wij willen er een nieuw icoon voor de 21ste eeuw van maken.’

Waarom is dat eigen verhaal zo belangrijk dan?

‘Ik denk dat elk project een verhaal nodig heeft. Een duidelijk beeld dat je naar buiten wilt brengen. Want als je dat zelf niet doet, dan doen anderen het voor je op het moment dat er iets mis gaat. Je kunt het negatieve frame van een ander veel beter pareren wanneer je een eigen frame hebt. Dat werd in de workshop ook nog eens bevestigd. A2 Maastricht kreeg ineens het negatieve frame ‘de slaven van de A2’ opgeplakt. Het stond in grote letters in de krant boven een artikel over de vermeende uitbuiting door de aannemer van Portugese werknemers. Zij hebben de rust er redelijk snel weer in kunnen brengen, doordat ze jaren aan hun reputatie hadden gewerkt met het positieve projectverhaal dat ze vertelden. Het verhaal van een project dat goed is voor Maastricht en de Maastrichtenaren.’

De andere workshop die jullie volgden ging over verleiden op hoog niveau. Wanneer heb jij de kunst van het verleiden toegepast in je werk?

‘Ik probeer mensen te verleiden door de juiste mensen bij elkaar te brengen en dan gezamenlijk en in een open proces opgaven te formuleren, relevante feiten te verzamelen en oplossingen te zoeken. Zo was het drinkwaterbedrijf zeer kritisch over ons ontwerp voor een overslagbestendige dijk, die bij een uitzonderlijk harde storm overslaande golven kan verdragen. Hierdoor kan er op zo’n moment zeewater in het IJsselmeer komen, dat overigens via de uitwateringssluizen wel weer geleidelijk wordt afgevoerd. Het belang van het drinkwaterbedrijf is gezond drinkwater te leveren en daar kan het geen zeewater bij gebruiken. Hun standpunt was dus: geen zout in het IJsselmeer. Door hun belang serieus te nemen hebben we ze weten te verleiden om van hun standpunt af te zien. We hebben samen de feiten verzameld, de problemen gedefinieerd en extra onderzoek gedaan. Dit heeft ook voor hen alle voor- en nadelen op een rij gezet. Uiteindelijk zei het drinkwaterbedrijf zelf in een interview dat ze het een goed idee vonden, die overslagbestendige dijk.’

Een paar dagen later bellen we Lukas nog even op. Hoe kijkt hij terug op het Teamevent nu alles even rustig heeft kunnen bezinken?

‘Ik heb nog wel een aantal keer terug gedacht aan de dag. En dan vooral aan Paul Meijs, inderdaad, de spreker waar ik het zo pertinent mee oneens was. Het mooie is dat hij me wel aan het denken heeft gezet. Vooral over zijn stelling dat macht het vermogen is om onze belangen te realiseren en dat wij geen afstand kunnen doen van onze macht. Wat doet dat bij mij? Maakt dat mij ook een machtswellusteling? Ontleen ik een deel van mijn werkgenoegen aan het hebben van macht?’

En?

‘Ik ben tot de conclusie gekomen dat dat niet het geval is. Waar ik wel genoegen aan ontleen is wanneer het mij lukt om belangen te verenigen, maar ja, dat is volgens Meijs en Machiavelli ook weer een vorm van machtsvertoon.’

Dat is een hardnekkige cirkelredenering. Ben je eruit?

Lacht: ‘Ik ben een groot voorstander van het dienend leiderschap, wat ook bij Meijs licht spottend even aan de orde kwam. Dat is hoe ik idealiter de machtsverhoudingen zie: een verhouding waarin je ook de ander zijn macht gunt.’

Reageer

Ook interessant

  • Meer grip op projectsucces door (wederzijds) begrip

“De realisatie van bouw- en infraprojecten kent een lange en rijke traditie. Een traditie die ons terugvoert naar de ‘Law-codes’ van koning Hammurabi (Babylonië, 1750 v. Chr.) waarin de eerste beginselen en afspraken voor samenwerking in de bouw terug te vinden zijn. Het succesvol realiseren van bouw- en infraprojecten in de huidige dynamische en complexe omgeving […]

lees meer
  • Een digitale revolutie

Een digitale revolutie. We zitten er middenin. Ook in de publieke bouw- en infraprojecten. Ervan weglopen? Dat kan. Toekijken en aanschouwen? Kan ook nog. Maar voor hoe lang nog? Het nu beetpakken, omarmen en uitdragen van technologische ontwikkelingen, is de optie waar de deelnemers van Nd Digitaal Leiderschap voor kozen. Want, het meebewegen in een […]

lees meer
  • Anders samenwerken met je stakeholders in de Nd Opgave-impuls

In de Nd Opgave-impuls staat het werken aan een complexe opgave samen met het stakeholderveld centraal. Het programma helpt teams het veld in kaart te brengen, stakeholders uit te nodigen en collectief eigenaarschap te creëren rond een opgave. Vijf teams rondden het programma – tot dan nog de Nd Transitiechallenge – begin van dit jaar […]

lees meer