Bijzondere missie

De deelnemende teams hebben een bijzondere missie te vervullen, zo legt Ella Hazelaar uit tijdens de officiële opening. Hazelaar is gouverneur van The New Deeplands, een groot eiland dat Nederland heeft opgespoten in de Noordzee. Hier zijn een vliegveld, windmolenpark, woningen, infrastructuur en experimenteerlocaties ontwikkeld. Door hoge verwachtingen, tegengestelde belangen, te weinig duurzame huizen en financiële en infrastructurele tekortkomingen dreigt dit voorbeeldproject echter te ontsporen. De protesten van de oranje hesjes maken de ontstane onvrede tastbaar.

Gouverneur Ella Hazelaar spreekt alle aanwezig toe tijdens de opening. Foto: Jorrit ’t Hoen

Mindset

Hazelaar doet daarom een beroep op de beste Nederlandse projectteams om uit de impasse te geraken. Zij moeten verbinding leggen tussen project The New Deeplands en de wensen, behoeften en belangen van de verschillende betrokken groeperingen. Het vraagt om werken in het perspectief van de opgave. Gelukkig is dit een fenomeen waarmee projecten in toenemende mate ervaring hebben. Naast het realiseren van een (spoor-)weg of een gebouw doen immers ook ontwikkelingen als duurzaamheid, nieuwe technologie en een betrokken omgeving zich almaar nadrukkelijker voelen binnen projecten. Een traditionele projectopdracht wordt daardoor steeds vaker verbonden met het realiseren van een (maatschappelijke) opgave. De vereiste mindset is dus aanwezig in Amersfoort, al is de tijdsdruk groter dan gebruikelijk. Binnen drie uur moeten de teams resultaten opleveren, die gouverneur Hazelaar dan kan presenteren aan de ongeduldige pers.

Het kraken van de code. Foto: Jorrit ’t Hoen

Gelukkig zijn er volop puzzelstukken aanwezig waarmee de problemen van The New Deeplands kunnen worden opgelost. Deze bevatten de wensen en behoeften van de verschillende betrokkenen bij het eiland. Zo zijn er puzzelstukken met teksten als “Vermaak op het eiland”, “Inspraakmomenten bij alle nieuwe bouwprojecten” en “Verzoek om audits, nader onderzoek, etc.”. De teams kunnen de puzzelstukken onder andere verdienen door twee escaperooms op te lossen en in gesprek te gaan met experts op het expertisecentrum.

Wederzijds vertrouwen

Vooral de escaperooms zorgen voor veel reuring en een stijgend adrenalinepeil onder de deelnemers. Door het kraken van codes en oplossen van raadsels van allerlei pluimage proberen de teams als eerste een van de twee zwarte kisten in de escaperooms te openen. De teamstijlen blijken daarbij heel verschillend. Terwijl het ene team rustig overlegt en taken verdeelt, stormt het volgende meteen uiteen, op zoek naar oplossingen voor de verschillende vraagstukken. Er klinken neurotische piepjes als er weer vijf van de in totaal dertig beschikbare minuten voorbij zijn. Met enige regelmaat verschijnt er breaking news op een beeldscherm in de ruimte. “We hebben nog maar tien minuten!”, klinkt er met nauwelijks verhulde stress in één hoek. “Je moet wel de opgave in het oog houden”, zegt een ander vermanend. Door de intense competitie wordt zelfs de verslaggever argwanend bekeken. “Je bent toch niet aan het spioneren?”, vraagt een deelnemer indringend. Er steekt luid gejuich op als het eerste team een zwarte kist claimt. Met nog anderhalve minuut op de klok wordt het slot gekraakt. Feestmutsen en spekjes zijn de beloning voor de ultieme teamprestatie.

Team Brede Groene Dijk van Waterstschap Hunze en Aa wint een van de escape rooms. Foto: Jorrit ’t Hoen

Er valt veel te bespreken tijdens de reflectie die plaatsvindt aan het eind van iedere escaperoomsessie. “In ons dagelijks werk schieten we soms ook te snel in het doen”, is een deelnemer schuldbewust. “Onze uitdaging is om het overzicht te houden en van elkaar te weten wat er speelt.” “Eigenlijk hebben we maar wat gedaan”, moeten ook de winnaars toegeven. Een team refereert aan de moeizame samenwerking die het heeft met de beheerder. “Voor een goede samenwerking is wederzijds vertrouwen essentieel. In de escaperoom en in de dagelijkse praktijk.”

Waaromvraag

Op het expertisecentrum vinden interessante gesprekken plaats, waarin de nodige wijsheden worden gedeeld. Neem de verhandeling van Jaap Verkade over opdracht, opgave en ambitie. Hij pleit ervoor dat projectteams de belangen van aannemer en architect soms net zo belangrijk gaan maken als hun eigen belangen. “Het idee dat een aannemer alleen maar winst wil behalen, klopt niet. Het hoofddoel is vaak eerder continuïteit, zeker bij familiebedrijven. Daar wil de eigenaar zorgen dat zijn zoon ook nog in de zaak terecht kan. En een architect leeft vooral om mooie gebouwen neer te zetten, niet om geld te verdienen. Al heeft hij dat geld natuurlijk wel nodig om van te leven. Dit wetende kun je als projectteam ook eens vragen hoe je zo’n aannemer of architect kunt helpen. Want ook dat is werken vanuit de opgave, hoort bij die bredere blik. Misschien kun je bijvoorbeeld qua communicatie iets betekenen voor een architect, zodat zijn creatie in de picture komt en misschien zelfs een prijs wint.”

Expert Jaap Verkade in gesprek met deelnemers in het expertisecentrum van de New Deeplands. Foto: Jorrit ’t Hoen

Peter van Doorne brengt een bijzonder perspectief in op deze Nd Teams. Zijn TenneT is immers al volop bezig met plannen voor een kunstmatig eiland in de Noordzee. Dit moet onder andere windmolens gaan bevatten. Ook zou het een knooppunt moeten vormen voor de uitwisseling van (duurzame) energie tussen verschillende landen rondom de Noordzee. Van Doorne wordt niet onmiddellijk enthousiast als zo’n eiland zou worden uitgebouwd tot een soort The New Deeplands. “Op zo’n multifunctioneel eiland zou het opwekken van duurzame energie moeten concurreren met allerlei andere functies en belangen. En die concurrentie is juist de reden dat we voor de energiewinning offshore gaan.”

Freek Wermer pleit ervoor dat projecten vaker de ‘waaromvraag’ stellen. “We zijn in de hectiek van alledag veel bezig met het ‘wat’ en ‘hoe’, waardoor het waarom we het doen vaak naar de achtergrond verdwijnt. Terwijl dat de kern raakt. Als The New Deeplands de waaromvraag zou stellen en teruggaat naar de oorspronkelijke, achterliggende doelstellingen, krijgt het project misschien weer al die mensen en belangen aan boord. Omarm daarom het kind in jezelf en vraag eens vaker ‘waarom?’.”

Gechallenged

Het gehoor van de experts is niet altijd helemaal bij de les. Veel teams hebben zich opgesplitst, zodat ze op meerdere plekken tegelijk puzzelstukken kunnen verdienen. Het leidt tegen het einde van de Nd Teams tot een heuse puzzelstukken schaarste. Het fanatisme uit zich ook in de ruilhandel die verschillende teams opzetten. Dubbele puzzelstukken worden geruild voor ontbrekende exemplaren. Her en der in het theater proberen teams de puzzel alvast te leggen met behulp van hun ‘buit’.

Puzzelend team in een van de escaperooms. Foto: Jorrit ’t Hoen

De escaperooms zijn niet het enige spelelement tijdens de bijeenkomst. Zo moeten teams tijdens ‘Het verboden woord’ met behulp van omschrijvingen van teamgenoten woorden raden. Dat gaat soms razendsnel, maar zorgt ook voor humoristische spraakverwarring. Bij de beschrijving ‘Geeft aansturing aan een team’ blijkt bijvoorbeeld niet ‘zeur’, maar ‘lijnmanager’ te horen. Dat het meer dan een minuut duurt voordat het begrip geraden wordt, mag de pret niet drukken.

Opgavememory en Verboden Woord spelen op het expertisecentrum. Foto: Jorrit ’t Hoen

Fred Mastop van TenneT is nog beduusd door de rollercoaster waar hij met zijn team de afgelopen uren doorheen is gegaan. “In mijn werk als projectmanager ben ik met heel andere puzzels bezig, zoals het rondkrijgen van planningen en begrotingen. Dan is dit wel even wennen. Het kostte me dan ook wat moeite om de knop om te zetten. Maar het levert wel de nodige stof tot zelfreflectie op. En ik vind het goed dat we door zo’n heel andere ervaring worden gechallenged als team.”

Speelveld

De persconferentie nadert inmiddels met rasse schreden. De teams verzamelen zich weer in de schemerige zaal waar ook de opening plaatsvond. Op de tafels langs de zijkanten is er voor ieder team een plekje gereserveerd. Voordat de finale en het bijbehorende spelgeweld losbarsten, is er tijd voor reflectie.

Plenair uitwisselen van reflecties op de dag tot zover. Foto: Jorrit ’t Hoen

Werken vanuit de opgave blijkt in de praktijk nog niet zo makkelijk, laat een deelnemer van het Rijksvastgoedbedrijf zich ontvallen. “Wij willen investeren in vastgoed dat bijdraagt aan de omgeving. In samenspraak met stakeholders willen we daarom meer realiseren dan onze oorspronkelijke projectopdracht. Het probleem is dat dit betekent dat er ook extra budget nodig is. ‘Moet dat echt’, krijgen we dan intern te horen.” “Ons knelpunt is de waaromvraag”, zegt een collega. “Bij ons project zijn veel partijen betrokken, die allemaal een ander ‘waarom’ hebben. Dan is het lastig keuzes maken. Dankzij vanmiddag hebben we wel meer inzicht gekregen in het speelveld van ons project.” Ook tijdens de reflectie laten sommige teams zich er trouwens niet van weerhouden om druk verder te puzzelen.

Dan maakt Ella Hazelaar opnieuw haar opwachting. “Jullie hebben me goed geholpen, maar de informatie die jullie verzameld hebben heeft nog betekenis nodig. Welke behoeften en wensen op de puzzelstukken horen bij welke betrokkenen? Dat moet ik weten om iedereen weer aan boord te krijgen. En de tijd dringt, want over een kwartier is de pers er al.”

Elle Hazelaar spreekt de deelnemers toe dat de tijd dringt. Foto: Jorrit ’t Hoen

Blacklight

De vereiste antwoorden blijken te vinden door de puzzelstukken op een landkaart van The New Deeplands te leggen en te beschijnen met blacklight. Koortsachtig gaan de teams aan de slag. Er wordt druk heen en weer gelopen en gerend. Ook worden er nog last minute deals gesloten om puzzelstukken te ruilen. Ieder team zet zijn beste beentje voor om als eerste klaar te zijn. Het gaat zo voortvarend, dat de pers al vijf minuten eerder dan gepland de zaal in mag. Het journaille wordt vergezeld door de nog sceptische oranje hesjes. Gevoed door de teams geeft Ella Hazelaar een vlammende speech ten beste, die alle belanghebbenden rondom The New Deeplands adresseert. De pers valt er stil van en zelfs de oranje hesjes blijken overtuigd.

Deelnemers opzoek naar de eindopgave met blacklight. Foto: Jorrit ’t Hoen

De winnaars

Het officiële programma eindigt met de bekendmaking van de winnaars. Het ProRail-team van Stationsgebied Driebergen-Zeist sleept de prijs voor de beste onderlinge samenwerking binnen. Het project Vernieuwing Leidseplein van de gemeente Amsterdam heeft met 16 stuks de meeste puzzelstukken verzameld. Het project Dijkversterking Gorinchem-Waardenburg van het Waterschap Rivierenland vond ten slotte met het blacklight het snelst de oplossing. De drie winnaars mogen als beloning op de foto met een stralende gouverneur Hazelaar.

Management Drives

Lex Dekker praat na met Rijkswaterstaat-collega Eelco Negen. “De mix van projectvraagstukken en escaperooms was een hele geslaagde”, vindt Negen. “Je komt als team in een andere dynamiek terecht, waarin de talenten van de verschillende teamleden naar boven komen drijven. De één is een kei met getallen, de andere met woorden, de volgende is van de snelle actie, een vierde van de reflectie…” “Bij het verdelen van de taken bij de spellen zag je dat mensen dicht bij hun drijfveren bleven”, viel Dekker op. “Wat dat betreft sloot vandaag mooi aan bij de kleuren die uit Management Drives kwamen. Ik zie ook zeker overeenkomsten met het dagelijkse projectenwerk. Bijvoorbeeld dat de complexiteit vaak groter is dan je in eerste instantie denkt. En het denken in belangen is zowel cruciaal voor projectsucces als voor het winnen van de escaperooms.”

Deelnemers fanatiek aan het zoeken naar hints in een escape room. Foto: Jorrit ’t Hoen

Door het spelelement en het fanatisme van de teams is het netwerken er tot nu toe bij ingeschoten. Tijdens de afsluitende borrel halen de teams de schade in. Het is al donker als de laatste deelnemers het pand verlaten. Van oranje hesjes en onvrede is dan geen spoor meer te bekennen.

In samenwerking: Deze Nd Teams is samen ontwikkeld met Pentascope en de Co-creatieschool.

Foto impressie Nd Teams 2019

Hieronder vind je een weergave van de foto’s die gemaakt zijn tijdens het event door fotograaf Jorrit ’t Hoen.

Deelnemers fanatiek aan het zoeken naar hints in een escape room. Foto: Jorrit ’t Hoen