Guido Hagemann over het Topprogramma: “Er is geen beter programma voor het ontwikkelen van leiderschap”

  • 26 oktober 2015
  • Jenny Kamstra

Begin oktober zwaaiden de deelnemers aan het tweede Topprogramma van Neerlands diep af. Twaalf ervaren projectdirecteuren, programmadirecteuren en lijndirecteuren projectmanagement zetten daarmee een punt achter een intensieve ontdekkingstocht op het gebied van leiderschap. Onder de kersvers gecertificeerde ‘toppers’ bevond zich Guido Hagemann van Rijkswaterstaat. Hij maakte de afgelopen anderhalf jaar een ingrijpende ontwikkeling door.

Certificaatuitreiking Topprogramma 2.

Certificaatuitreiking Topprogramma 2. In het midden achterin, met brede lach, Guido Hagemann.

Waarom stond jij in april 2014 aan de meet voor het Topprogramma?

‘Een collega van mij had het eerste Topprogramma gevolgd en vertelde daar enthousiaste verhalen over. Voor mij kwam de tweede editie van dit programma bovendien precies op het juiste moment. Ik was net een jaar aan de slag als directeur Productie en Projectmanagement bij Rijkswaterstaatonderdeel Programma’s, Projecten en Onderhoud. Hoe kan ik een omgeving creëren waarbinnen onze projectmanagers hun projecten op een goede manier kunnen realiseren? Die vraag hield mij toen en ook nu nog bezig. Het Topprogramma bood mij een kans om hier actief mee aan de slag te gaan.’

Dit is vast niet de eerste opleiding die je volgt in twintig jaar bij Rijkswaterstaat. Wat maakt het Topprogramma anders?

“Dat zit in zoveel dingen. Binnen het Topprogramma ben je bijvoorbeeld acht keer twee dagen bij elkaar. Dat is best lang en intensief. Daardoor leer je elkaar goed kennen en durf je elkaar eerlijke feedback te geven. Het bijzondere is ook dat de deelnemers allemaal met projecten en projectmanagement te maken hebben. De casussen zijn verschillend, de werkgevers en de persoonlijkheden eveneens, maar toch loop je tegen vergelijkbare vraagstukken aan. Hoe om te gaan met de markt, hoe pak je belemmeringen in de interne organisatie aan? Binnen het programma trek je in een challengegroepje intensief op met twee andere deelnemers. Ik heb aansluiting gezocht bij Alex Vermeulen van het Rijksvastgoedbedrijf en Tjeerd Roozendaal van de gemeente Amsterdam. Heel andere persoonlijkheden dan ikzelf, maar juist daardoor heb ik veel van hen geleerd. Voor die reflectie is bewust tijd ingebouwd binnen het Topprogramma. Ik kan het collega’s zeker aanraden om mee te doen!’

Jullie hebben meer dan dertig gasten ontvangen tijdens het Topprogramma. Wat voegden zij toe?

‘Het is heel inspirerend om in gesprek te gaan met mensen die binnen en soms ook buiten hun vakgebied bekend zijn. Het bleef trouwens niet bij praten alleen. Tot de gasten behoorden ook een Aikido-leraar en een bokstrainer. Die lieten ons de verschillen ervaren tussen confrontatie en meebewegen als iemand je fysiek aanvalt. Als je op een stoel zit en meebeweegt krijgt iemand je niet omgeduwd. Als je je verzet val je juist. In de dagelijkse praktijk geldt hetzelfde. We zijn geneigd te reageren met “Ja, maar…” als iemand ongezouten zijn mening geeft. Daarmee kies je voor de confrontatie. Je kunt ook naast de ander gaan staan en reageren met “Ja, en…”. Zo toon je begrip voor zijn of haar mening én creëer je ruimte om je eigen punten in te brengen.’

Zijn er nog meer dingen die je door het Topprogramma anders aanpakt?

‘Met hulp van programmaprofessor Yvonne Burger heb ik stappen gezet op de verschillende dimensies van leiderschap: mentaal, emotioneel, spiritueel en ook fysiek. Bij de spirituele dimensie gaat het erom wat je drijft, wat je wilt bereiken. Bij mij is dat zoals gezegd een omgeving creëren waarbinnen we onze projecten op een goede manier kunnen realiseren. Om daar voldoende tijd en energie in te kunnen steken, moet ik me concentreren op de zaken waarin mijn toegevoegde waarde zit. Het betekent dat ik geregeld ‘nee’ zeg als me gevraagd wordt om aan te schuiven bij een bijeenkomst. Dat doe ik bijvoorbeeld als mijn inbreng niet essentieel is of als ik met mijn aanwezigheid de rol van iemand anders dreig over te nemen. Op fysiek gebied heb ik stappen gezet om nog fitter te worden. Sporten deed ik al veel, maar ik ben nu ook beter gaan letten op mijn voeding. En zo zijn er wel meer kleine en grote dingen die ik heb aangepast. De feedback van de andere deelnemers aan het Topprogramma heeft mij ook erg geholpen. Kom sneller to the point, ben kort en duidelijk: daar ben ik heel bewust mee bezig.’

Wat zou het Topprogramma nog beter maken?

‘Er is geen beter programma dan het Topprogramma voor het ontwikkelen van leiderschap. Mogelijke verbeteringen zitten in wat meer inhoudelijke scholing, het aanleren van praktische vaardigheden. In de projectenwereld moet je bijvoorbeeld goed kunnen onderhandelen met marktpartijen, interne opdrachtgevers, de politiek… Hoe kun je dat op een constructieve manier doen?’

Past het aanleren van dit soort vaardigheden wel in de opzet van het Topprogramma?

‘Dat kun je je afvragen, inderdaad. Maar misschien zou je er een extra bijeenkomst of module over kunnen organiseren. Of het kunnen behandelen met behulp van e-learning.’

‘Toppers’ worden gestimuleerd om hun kennis te delen met projectmanagers uit het netwerk van Neerlands diep. Hoe ga jij dat doen?

‘Ik heb in het verleden geholpen bij de ontwikkeling van het leerprogramma voor opdrachtgevers. Ook schuif ik soms aan bij modules van andere programma’s van Neerlands diep. Ik kan me voorstellen dat ik dit vaker ga doen. Of dat ik een bijdrage ga leveren aan een webinar. Bijvoorbeeld door mijn eigen ervaringen op het gebied van onderhandelen te delen. Of door wat meer te vertellen over hoe je tot een echt duurzame relatie met marktpartijen kunt komen. Vaak is er alleen contact met de markt als dit nodig is voor een specifiek project. Bij Rijkswaterstaat gaan we nu op een projectoverstijgend niveau met marktpartijen in gesprek. Zo willen we de onderlinge samenwerking structureel verbeteren.’

Heb je zelf nog leerwensen?

‘Die liggen ook op het gebied van het samenwerken met de markt. We hebben een nieuwe marktvisie op stapel staan. Daarin staat onder andere dat we af willen van vechtcontracten. Maar hoe zet je die ambitie om in concrete handelingen en gedrag? Hoe krijg je de mindset bij projectmanagers tussen de oren dat ze ook echt willen samenwerken, ondanks soms negatieve ervaringen uit het verleden? Daar zou ik best meer over willen leren. Ik weet dat dit vraagstuk ook leeft bij andere partnerorganisaties van Neerlands diep. Misschien dat Neerlands diep hier in een webinar of de leerprogramma’s aandacht aan kan besteden.’

 

In april 2016 start een nieuwe editie van het Topprogramma van Neerlands diep. Kandidaten kunnen tot en met 30 november 2015 worden voorgedragen door het bestuur van hun werkgever. Meer weten over het Topprogramma? Neem contact op met programmamanager Alijd Bunge via alijd@neerlandsdiep.nl of 06 – 132 68 835.

Reageer

Ook interessant

  • Anders samenwerken met je stakeholders in de Nd Opgave-impuls

In de Nd Opgave-impuls staat het werken aan een complexe opgave samen met het stakeholderveld centraal. Het programma helpt teams het veld in kaart te brengen, stakeholders uit te nodigen en collectief eigenaarschap te creëren rond een opgave. Vijf teams rondden het programma – tot dan nog de Nd Transitiechallenge – begin van dit jaar […]

lees meer
  • Zuidasdok OVT gespiegeld door collega’s

Station Amsterdam Zuid groeit snel en wordt naar verwachting het op een na grootste station in Amsterdam. Een gezamenlijk programma van Rijkswaterstaat, ProRail en Amsterdam richt zich op het ondergronds brengen van de A10-zuid bij de Zuidas. Het project Zuidasdok is in 2020 omgevormd tot een programma-organisatie met afzonderlijke projectonderdelen. Het eerste project, de OV […]

lees meer
  • Nieuws
  • Er was eens… Nd Teams 2024

De laven sliepen nog, Holle Bolle Gijs had zijn buik nog vol. De Efteling lag er nog stil bij toen een Arabische poortwachter op de vroege morgen de deelnemers van Nd Teams 2024 naar hun bestemming begeleidde. Sommigen konden hun bijna kinderlijke enthousiasme niet bedwingen. En terecht. Hoe vaak komt het nou voor dat je […]

lees meer