Investeer in elkaar

De opening komt voor rekening van directeur Ellen Visser van Neerlands diep. Zij geeft de kersverse alumni van Nd Brug drie tips mee. “Maak in de eerste plaats gebruik van de ondersteuning van Neerlands diep bij de organisatie van jullie terugkomdagen. En stop die niet vol met inhoud, maar investeer in elkaar en de onderlinge relatie. Zorg er verder voor dat je tijdens deze bijeenkomsten met iedereen spreekt; ook met de mensen die wat verder van je afstaan. Want juist die kunnen je vaak verrassende dingen leren. En ontmoet elkaar ten slotte ook tussendoor. Dat kan heel goed online. Het is een makkelijke, goedkope en efficiënte manier om contact te houden. De afgelopen periode hebben jullie hier veel ervaring mee opgedaan. Houdt de lessen die jullie daarvan hebben geleerd vast.”

“Vandaag mogen jullie je nog even onderdompelen in het bijzondere leertraject dat jullie met elkaar hebben doorlopen”, vervolgt Ellen. “Maar vanaf morgen verwacht ik jullie vaak terug te zien tijdens de activiteiten van Neerlands diep. Want met de afronding van Nd Brug is het niet klaar. De tegenprestatie voor dit mooie programma dat jullie je actief inzetten binnen het lerende netwerk van Neerlands diep.”

Meer echt zijn

Hoofdmoot van het programma is natuurlijk de certificaatuitreiking zelf. Het certificaat, bloemen, de eigen leerstory en het boek ‘Inspirerend leiderschap op afstand’ van Godelieve hebben de deelnemers al op voorhand toegestuurd gekregen. Maar live en persoonlijk zijn de woorden die programmamanagers Luc Boekesteijn en Ruud Stevers van Neerlands diep voor iedereen klaar hebben. In vogelvlucht schetsen ze de ontwikkeling die de deelnemers in twee jaar hebben doorgemaakt. Daarbij is het steeds de toegesproken deelnemer die bij alle aanwezigen duidelijk in beeld is en zo virtueel op het podium staat.

Meerdere ‘Bruggers’ blijken een vergelijkbare leerroute te hebben afgelegd. Ze geven nu bijvoorbeeld meer ruimte en vertrouwen aan hun teams, waardoor die beter functioneren. De deelnemers spelen het politieke spel ook vaak beter en zijn zich bewuster van hun eigen gedrag en handelen. Verder hebben ze hun handelingsrepertoire in veel gevallen uitgebreid. Regelmatig blijken leerdoelen tijdens het programma verschoven en persoonlijker geworden. Zoals bij die projectmanager waarbij “hoe krijg ik mensen zo snel mogelijk mee” uiteindelijk werd “hoe kan ik meer echt zijn, mijn masker vaker aflaten”.

Wollige knuffelbeer

Eén thema springt er echter uit bij deze lichting: de zoektocht naar rust en balans. Hoe doe je dat in een context waarin van alles op je afkomt en steeds meer gevraagd lijkt te worden? Hoe maak of hou je de condities zo, dat je lekker gaat of blijft functioneren? Waar begrens je, kun je begrenzen? Het zijn vraagstukken waarmee veel deelnemers de afgelopen twee jaar aan de slag zijn gegaan. En met resultaat, zo maken Luc en Ruud duidelijk. Bij de één vertaalt zich dat in een betere balans tussen gevoel en ratio, bij de ander in meer evenwicht tussen werk en privé. Het blijft tijdens de certificaatuitreiking trouwens niet bij eenrichtingsverkeer. Albert Jongsma verwoordt wat zijn collega-Bruggers denken als hij Luc en Ruud, de betrokken assessoren en zijn mededeelnemers bedankt voor hun bijdrage aan de doorgemaakte ontwikkeling. “Onze gezamenlijke reis is zeker nog niet voorbij. Ik denk dat we zelfs pas aan het begin staan. We gaan het meemaken.”

Met behulp van Mentimeter typeren de aanwezigen na elk praatje van Ruud of Luc de deelnemer die in de schijnwerpers staat. Het geeft een mooi inzicht in de persoonlijkheden van de Bruggers. Er blijken veel aanpakkers in deze lichting te zijn. Maar er zit bijvoorbeeld ook een wollige knuffelbeer, een Snelle Jelle, een veldheer, een fijne level meid, een knoppendraaier en een gangster rapper in Brug 15. Alle deelnemers krijgen de oogst van hun persoonlijke Mentimeter thuisgestuurd.

Verdiepen in thuiswerkvocabulaire

De minicolleges van Godelieve Meeuwissen bevatten nuttige handvaten hoe je online goed leiding kunt geven aan je team. “Elkaar complimenten geven is nóg belangrijker als je online samenwerkt”, geeft ze bijvoorbeeld aan. “Ondanks de fysieke afstand kun je elkaar zo toch raken.” Onder de aanwezigen ziet ze veel ‘werkpaarden’. Die presteren goed en werken succesvol samen, maar zorgen soms slecht voor zichzelf. Daardoor is het risico op burn-outklachten relatief hoog. Aandacht voor persoonlijk leiderschap is dan belangrijk: iets wat in het programma van Nd Brug gelukkig ruimschoots aanwezig is.

Godelieve adviseert de deelnemers daarnaast om zich te verdiepen in het thuiswerkvocabulaire. Ook is het nuttig om online wat meer woorden te gebruiken dan je zou doen als je elkaar live ontmoet. “Zit iemand erg onderuitgezakt in een online meeting? Dan kan het gewoon zijn dat hij moe is. Maar er kan ook iets vervelends zijn gebeurd. Het is goed om daar expliciet aandacht voor te hebben en naar door te vragen.”

Virtuele hugs

Zowel ontspannend als leerzaam zijn de bijzondere verhalen van Mondo Leone. Filmmaker, muzikant en geboren verteller Leon Giesen verzorgt verrassende intermezzo’s tijdens de certificaatuitreiking. Zo schetst hij in woord, beeld en muziek het opmerkelijk initiatief van Juan Mann. Deze Australiër ging in 2004 met het bord ‘Free Hugs’ in hartje Sydney staan. Met zijn knuffelactie tilde hij zichzelf uit de depressie waarin hij zat. Manns initiatief kreeg breed navolging: eerst in Australië, later dankzij YouTube zelfs wereldwijd. “En ook in deze bijeenkomst zie ik het terug, in de vorm van de virtuele hugs die Ruud en Luc jullie geven.”

Een andere held van Giesen is de 19^e-eeuwse Franse postbode Ferdinand Cheval. Volgens de overlevering struikelde hij over een bijzondere steen tijdens één van zijn rondes. Dit inspireerde Cheval om dergelijke stenen te gaan verzamelen en hier zelfs een paleis van te bouwen. Giesen vertelt over zijn expeditie om een vergelijkbare steen te vinden. Dit lukt hem uiteindelijk in een lokaal riviertje. De moraal van dit verhaal: nieuwsgierigheid leidt wellicht niet direct tot iets concreets, maar de reis op zich is al de moeite waard. Met de intermezzo’s van Mondo Leone is het kringetje rond. Want hij was er ook bij toen Nd Brug 15 twee jaar geleden aftrapte. Een digitale borrel mét bubbels vormt het passende sluitstuk van de certificaatuitreiking. Waarbij de deelnemers nog een 24-uurs live bijeenkomst in oktober in het vooruitzicht hebben. Met het elkaar blijven ontmoeten komt het dus wel goed.

Veel energie

De 15^e editie van Nd Brug zal programmamanagers Luc en Ruud lang heugen. “Halverwege het programma werd door corona alles anders”, schetst Ruud, voor wie Nd Brug 15 het laatste wapenfeit voor zijn pensioen is. “Hoe houd je dan toch de vertrouwde kwaliteit vast? En hoe creëer je op nieuwe manieren kwaliteit?” “Eerst probeerden we de fysieke sessies min of meer letterlijk te vertalen naar online bijeenkomsten”, vervolgt Luc. “Dit werkte niet. We zijn daarna gaan experimenteren met de opzet. Dit resulteerde bijvoorbeeld in een tweedaagse waarin iedere deelnemer een eigen programma volgde. Met daarin afwisseling tussen individueel werken, werken in groepjes en plenaire sessies. Dat zorgde voor veel energie, al was het ook een flinke kluif voor ons als programmamanagers om alles in goede banen te leiden. In dit proces heb ik veel aan de creatieve geest en logistieke kwaliteiten van Ruud gehad.”

Ondanks de 15 programma’s die al zijn afgerond, ziet Luc de belangstelling voor Nd Brug nog niet opdrogen. “Bij de vijf partners van Neerlands diep zijn er veel projectmanagers die het programma willen volgen. En ook over interesse bij bijvoorbeeld TenneT, de provincies en waterschappen hebben we niet te klagen.” Reden om op de lauweren te rusten is dit niet. “We zullen blijven inspelen op wensen en ontwikkelingen.” Zo zal online ook na de coronacrisis waarschijnlijk een vast onderdeel blijven van het leerprogramma. Ruud: “Je zou bijvoorbeeld de kennisonderdelen online kunnen doen. De live bijeenkomsten komen dan in het teken te staan van interactie over de persoonlijke praktijk van de deelnemers. Online is ook geschikt voor de ontmoetingen in groepjes die deelnemers tijdens het programma hebben. Het is makkelijker om hier aan het eind van de dag een uurtje online voor uit te trekken dan elkaar steeds fysiek te treffen.”