Perspectieven op leiderschap

  • 27 januari 2017
  • Steven van Luipen

Grofweg zijn er twee typen leiders. De transactionele leider richt zich op het uitruilen van beloningen voor gedrag. De transformationele leider is meer geïnteresseerd in de intrinsieke drijfveren van de medewerkers en gaat ervan uit dat gedrag niet alleen wordt gemotiveerd door de beloningen, maar ook door het proces dat naar die beloningen leidt. Naast deze typologie zagen we de afgelopen tijd meer perspectieven op leiderschap in het netwerk van Neerlands diep.

Benny Nieswaag

Op 13 februari gaat projectmanager Benny Nieswaag tijdens een webinar in gesprek over hoe hij in zijn projecten transformationeel leiderschap gebruikt. Maar hoe stellen transformationele leiders zich op en welke andere perspectieven op ‘het zijn van een goede leider’ kunnen we daarnaast zetten?

Transformationeel leiderschap

Kort gezegd is transformationeel leiderschap een leiderschapsstijl waarbij de verbinding met de volgers centraal staat. Zulke leiders stellen zich op een bepaalde manier op:

  • Ze zijn rolmodel, met hoge morele en ethische normen.
  • Ze hebben hoge verwachtingen van hun mensen, maar motiveren hen vervolgens om die waar te maken.
  • Ze stimuleren om creatief en innovatief te zijn, waardoor iedereen zijn ideeën kwijt kan.
  • Tenslotte ondersteunt de leider zijn mensen als coach en adviseur, om hen de mogelijkheid te geven zich volledig te ontwikkelen.

Deze leiderschapsstijl staat lijnrecht tegenover het transactioneel leiderschap, waarbij de leider werkt met afhankelijke beloning en mensen corrigeert met kritiek en negatieve feedback.

Leiderschap door samen te werken en jezelf te kennen

Yvonne Burger, zelfstandig adviseur en executive coach, deeltijd hoogleraar aan de Amsterdamse Vrije Universiteit bij het Center for Executive Coaching en ‘programmaprofessor’ ziet dat kennis voor leiders zich snel ontwikkelt: ‘Je moet weten waar je dat vandaan moet halen. En dat is vaak in andere domeinen dan je vanuit je vak en opleiding gewend bent. Ook luisteren naar andere mensen wordt belangrijker, want een leider verzint niet meer in z’n eentje een oplossing voor iets. De vraagstukken waar je voor staat zijn zo complex geworden dat het belangrijk is om met anderen samen te werken in het vinden van oplossingen voor bepaalde problemen.’Goed luisteren, niet te snel oordelen, andere stemmen serieus nemen en op een gelijkwaardige manier met mensen samenwerken.

‘Maar het allerbelangrijkste voor veel leiders is dat je je realiseert: wat is de bijdrage die ik wil leveren in deze samenleving? Dan kun je je daar op focussen en echt iets neerzetten wat je bevrediging en inspiratie geeft, waarmee je andere mensen inspireert.’ Yvonne Burger

Leiderschap door te ploeteren

Friso de Zeeuw, praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling aan de Faculteit Bouwkunde van de TU Delft, en daarvoor onder andere wethouder en gedeputeerde, heeft het in zijn masterclasses vaak over leiderschap: ‘Daarin bespreek ik drie items:

  • Ten eerste dat je ambitie en visie moet hebben, maar niet te veel want je moet ook openstaan voor de visie van anderen.
  • Ten tweede moet je je netwerk kunnen sturen, beheersen en kunnen verbinden, elkaars taal kunnen spreken.
  • Ten derde is het ploeteren, een competentie die zowel ingenieurs als procesmensen moeten hebben.’

Volgens hem is het bij dat laatste punt zoeken naar balans: ‘soms hebben ingenieurs dat [ploeteren] te veel, terwijl je ook zijpaden moet kunnen bewandelen. Het manco van pure procesmensen is dat ze nooit van A naar B komen maar wel hun maandelijkse factuur trouwhartig doen uitgaan, als enige output.”

Modern leiderschap

Geert Teisman, hoogleraar Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, heeft het over modern leiderschap of complexity leadership, waarin je twee werelden die nogal verschillende eisen stellen, met elkaar moet zien te verzoenen: ‘een groot onderdeel van het vraagstuk van programmamanagers en projectleiders van deze tijd, is de kunst om een horizontale manier van resultaat boeken te combineren met het verticale ‘doen wat is afgesproken’.’

Die spagaat kwam vaker aan bod, ook bijvoorbeeld bij André Dorée, waarbij het ging over interne protocollen, processen en eisen van moederorganisaties die projectmanagers in de weg kunnen zitten.

Webinar

In het webinar op 13 februari vertelt projectmanager Benny Nieswaag van Rijkswaterstaat, een transformationele leider bij uitstek, over zijn manier van leidinggeven, waarbij zijn collega’s aan het woord komen op video. Benny geeft leiding in verschillende projecten, momenteel A9 Badhoevedorp Holendrecht van Schiphol-Amsterdam-Almere, eerst samen met het project Combiplan Nijverdal, en nu met het programma Renovatie Bruggen. In die tijd heeft hij zijn invulling van leiderschap ontwikkeld waarbij hij streeft naar gezamenlijk succes, naar ‘WE zijn succesvol’ in plaats van ‘IK ben succesvol’.

Samenwerken en verbinden staat hier centraal, dus het is niet alleen relevant voor (project)managers die leidinggeven, maar zeker zo interessant voor mensen die in hun (project)praktijk intensief samenwerken.

Wil je online deelnemen? Meld je dan hier aan.

Reageer

Ook interessant

  • Meer grip op projectsucces door (wederzijds) begrip

“De realisatie van bouw- en infraprojecten kent een lange en rijke traditie. Een traditie die ons terugvoert naar de ‘Law-codes’ van koning Hammurabi (Babylonië, 1750 v. Chr.) waarin de eerste beginselen en afspraken voor samenwerking in de bouw terug te vinden zijn. Het succesvol realiseren van bouw- en infraprojecten in de huidige dynamische en complexe omgeving […]

lees meer
  • Een digitale revolutie

Een digitale revolutie. We zitten er middenin. Ook in de publieke bouw- en infraprojecten. Ervan weglopen? Dat kan. Toekijken en aanschouwen? Kan ook nog. Maar voor hoe lang nog? Het nu beetpakken, omarmen en uitdragen van technologische ontwikkelingen, is de optie waar de deelnemers van Nd Digitaal Leiderschap voor kozen. Want, het meebewegen in een […]

lees meer
  • Anders samenwerken met je stakeholders in de Nd Opgave-impuls

In de Nd Opgave-impuls staat het werken aan een complexe opgave samen met het stakeholderveld centraal. Het programma helpt teams het veld in kaart te brengen, stakeholders uit te nodigen en collectief eigenaarschap te creëren rond een opgave. Vijf teams rondden het programma – tot dan nog de Nd Transitiechallenge – begin van dit jaar […]

lees meer