Integraal denken
De aanwezigen bij Nd Zomergast worden met maar liefst zeven beeldschermen getrakteerd op een visueel spectaculair schouwspel. Tegelijkertijd is er op deze zomerse namiddag ook een warm en intiem podium, met comfortabele fauteuils. Daar maakt zomergast Floris Alkemade, die als Rijksbouwmeester ook de voorzitter is van het College van Rijksadviseurs, onder luid applaus zijn opwachting. Aan de hand van grafieken toont hij aan dat we in tijden van grote veranderingen leven. Positief zijn onder andere de hoge economische groei, de snelle afname van de armoede en de toename van het aantal democratieën. Maar er zijn ook negatieve ontwikkelingen, zoals de afname van de biodiversiteit en de grote stijging van het energiegebruik. Het maakt dat we als individu en overheid moeten handelen, stelt Alkemade. Hiervoor is het zaak om niet te blijven hangen in het verleden, maar juist te gaan verlangen naar de toekomst.

Floris Alkemade bij Nd Zomergast – foto: Jorrit ’t Hoen
Maar hoe doe je dat, als die toekomst zoveel dreigende scenario’s in petto heeft? De Rijksbouwmeester heeft, net als zijn collega’s binnen het College van Rijksadviseurs, een groot vertrouwen in ontwerpkracht. Ontwerpers zoals architecten en stedenbouwkundigen zijn immers specialisten in het leggen van verbanden tussen onsamenhangende grootheden en het vormgeven van complexe en langdurige veranderingen. Zij kunnen in samenwerking met anderen komen tot verrassende oplossingen voor sociaal-maatschappelijke issues. Dat blijkt onder andere bij de prijsvraag die het College van Rijksadviseurs jaarlijks organiseert. Hierbinnen bedenken gemengde teams van ontwerpers en andere disciplines bijvoorbeeld nieuwe vormen van wonen, zorg en ondersteuning (Who Cares, 2017) of nieuwe perspectieven voor het platteland (Brood en Spelen, 2018). Alkemade: “Bij Brood en Spelen moest er minimaal één boer in het team zitten. Wanneer je als architect en boer op één lijn moet komen, bevordert dat vanzelf het integraal denken.” Het leidde tot innovatieve ideeën als Productief Peppelland. Het is mogelijk om genoeg populieren aan te planten om de miljoen woningen te bouwen die Nederland de komende decennia nodig heeft. Dit vermindert de CO2-uitstoot, vergroot de CO2-opslag, zorgt voor een betere bodemkwaliteit én biedt boeren een alternatief verdienmodel.

Floris Alkemade bij Nd Zomergast 2019 – Foto: Jorrit ’t Hoen