In het project OV SAAL wordt gewerkt in twee alliantiecontracten. In het webinar van 6 december 2016 gingen de twee alliantiemanagers vanuit ProRail, Christiaan Caan en Koen Ingels, in gesprek over hun ervaringen met die allianties. Wat hebben zij geleerd van het werken in de allianties en waarom worden allianties eigenlijk niet vaker ingezet?
Je kunt het hele webinar hieronder terugkijken, of in deze afspeellijst op ons YouTube-kanaal de interessantste fragmenten terugvinden.
Na een introductie over de structuur van de alliantie, over onder meer de inrichting en verdeling van risico’s en optimalisaties (ook terug te lezen in dit artikel in Cement), gaan Christiaan en Koen dieper in op twee onderwerpen uit de Evaluatiespiegel die Neerlands diep vorig jaar organiseerde: bemensen en samenwerken.
Het bemensen van een alliantie gaat niet alleen over het zorgen voor voldoende medewerkers. Het gaat ook over inhoudelijke en relationele aspecten. Werken in een alliantie vraagt bijzondere competenties van die mensen, wat gevat wordt onder de term ‘alliantievaardigheid’.
‘We hebben in beide allianties laten zien dat er mooie resultaten te bereiken zijn als je daadwerkelijk de krachten bundelt en met kennis, expertise en netwerk van twee kanten de zaak aanpakt.’
Een voorbeeld waarbij de voordelen van die vaardigheden duidelijk werden, ging over de buitendienststellingen bij een onderdeel van het project. Na een contractwijziging was er een grote vertraging opgelopen. Door te kiezen voor één negendaagse buitendienststelling in plaats van vijf weekenden, werd die anderhalf jaar weer ingelopen, en werd er geld bespaard. Dat was een ‘product’ van de alliantie, met gebruik van de expertise en kennis van de opdrachtnemer en het netwerk van de opdrachtgever. Christiaan: ‘Ik durf de stelling wel aan dat we dit niet hadden bereikt als het gewoon een D&C-contract was geweest.’
Je hebt de juiste mensen nodig om bij zoiets goed samen te werken, maar dat is niet voorbehouden aan allianties:
‘Je kunt ook een goede samenwerking bereiken zonder een alliantie. (…) Het alliantiemodel bevordert wel de samenwerking, doordat er een mechanisme achter zit dat risico’s worden gedeeld en optimalisatiekansen worden ingebracht, en er een verdienmodel achter zit.’
Om samen te werken helpt het om gemeenschappelijke doelen te stellen, en gezamenlijke huisvesting te gebruiken. Ook belangrijk: leuke dingen doen met elkaar. De problemen delen, maar vooral ook de successen vieren.
Een voorbeeld is de overdracht aan de beheerorganisatie. Door de gemeenschappelijke doelstelling binnen de alliantie heeft ook de marktpartij er belang bij dat het project snel wordt overgedragen. Dat gebeurde bij OV SAAL onder meer door de beheerorganisatie al in de ontwerpfase te betrekken. De vakdeskundigen van assetmanagement werden uitgenodigd op de keet, in plaats van dat zij de plannen toegestuurd kregen ter review.
Jan Derks, adviseur projecten bij ProRail, vertelt in deze video dat ProRail met de ervaring van vijf allianties deze contractvorm breder wil inzetten, ook in aangepaste vorm bij kleinere projecten.
Jacco Zwemer, projectmanager bij Ruimte voor de Rivier, geeft een kritische noot op de alliantievorm: ‘We hadden voorbeelden waarbij in een alliantievorm uiteindelijk de realisatiekosten veel hoger waren dan wanneer je het in concurrentie deed. Als je dat verschil beschikbaar stelt om te investeren in een goede samenwerking in EMVI, dan kun je op een andere manier met hetzelfde geld ook dat resultaat bereiken.’
Koen en Christiaan vinden het positief dat ook deze kant wordt belicht. Er zijn meer vormen denkbaar voor een goede samenwerking, maar de resultaten van de alliantie gaan verder dan alleen de financiële, bijvoorbeeld ook in de gewonnen tijd en de betere kwaliteit en bredere scope die geleverd is.
In de conclusie zeggen Koen en Christiaan dat zij enthousiast zijn over de alliantievorm en die ook aanraden. Je krijgt in de aannemer een partner om kansen te verzilveren en risico’s optimaal te beheersen, en het is een mooie invulling van de Marktvisie (kijk hier het webinar over de Marktvisie terug).
‘Heel leerzaam om deze klus zo nadrukkelijk met de aannemer te doen. Wat mij betreft doen we zeker meer van dit soort mooie allianties.’