Gert-Jan Goelema – Waterschap Rivierenland

In de samenwerking met marktpartijen (i.c. aannemers) is het mij opgevallen dat na gunning vaak ‘gedoe’ ontstaat over meerwerk. Met ‘gedoe’ bedoel ik discussie over meerwerkclaims, waarbij het vaak gaat over de hoogte van het bedrag en wie contractueel verantwoordelijk is. Meerwerkclaims zijn in de realisatiefase vaak een bron voor veel discussie, onderlinge spanningen en frustraties, die uiteindelijk kunnen leiden tot het gevoel van ‘vechtcontracten’. Ik ben op zoek gegaan naar mogelijke oorzaken die hieraan ten grondslag kunnen liggen en daarbij heb ik me vooral gericht op de pré-contractuele fase, dus vóór de gunning. Omdat ik denk dat de opdracht gevende partij, die als eerste de markt benadert, daarin een belangrijke rol speelt. En ik ben nieuwsgierig naar wat ik, als opdrachtgever, kan doen om de kans op meerwerkclaims die leiden tot frustratie te verminderen.

Onderzoek

Ik ben begonnen met te onderzoeken wat hierover geschreven is in literatuur, internet etc. Daarbij zijn drie factoren naar voren gekomen, waar de opdrachtgever invloed op kan uitoefenen om het aantal meerwerkclaims te verminderen:

• EMVI: zijn de criteria onderscheidend? Vaak blijkt de prijs toch doorslaggevend te zijn, waardoor gegund wordt aan een partij met een (te) lage inschrijvingsprijs;
• Kenniskloof: een gebrekkige gegevensuitwisseling richting opdrachtnemers veroorzaakt 21% van de faalkosten. De opdrachtgever is vaak al langere tijd bezig met het project. Wordt alle kennis adequaat gedeeld?
• Uitvoerbaarheid: is het ontwerp van de opdrachtgever realiseerbaar? In de praktijk blijkt dit niet altijd het geval te zijn en draagt dit bij aan de faalkosten van een project (20%).

Op basis van de resultaten van deze literatuurstudie heb ik een aantal interviews gedaan met collega’s uit de waterschapswereld en verschillende aannemers die werkzaam zijn bij dijkversterkingsprojecten. Uit deze interviews werd duidelijk dat deze factoren inderdaad een bijdrage kunnen leveren aan het aantal meerwerkclaims in een project.

Tijdens de interviews is niet alleen naar de mogelijke oorzaken gekeken, maar is ook nagedacht over mogelijke oplossingen. Veranderingen die een opdrachtgever zou kunnen doorvoeren om het aantal meerwerkclaims kleiner te maken.

Verandering

De verandering die ik voorstel is om iets te doen aan de uitvoerbaarheid van de plannen. Om die te vergroten stel ik voor de kennis en ervaring met betrekking tot uitvoering van projecten toe te voegen aan het maken van plannen. Dit kan door een aannemer al in de verkenningsfase aan het project te laten deelnemen. Daarbij stel ik voor om de kennis, kunde en ervaring van de opdrachtgever, adviesbureau en aannemer te bundelen om in samenwerking met elkaar tot een goed resultaat te komen.